امید نوروزی مسعود

در بهار وتابستان سال ١٣٨٠، عملکرد نوارهای دو جداره ) a1) و لوله های آب نو ) a2) درآبیاری زیر سطحی با سه سطح آبیاری %١٠٠) b1 نیاز آبی پتانسیل ) ، %٧٠) b2 نیاز آبی پتانسیل ) و در منطقه ورامین مورد ارزیابی قرار گرفت . خاک محل تحقیق سیلتی کلی لوم و اسیدیته آن برابر ٧/٥ بود . آب قابل دسترس حد بین ظرفیت زراعی مزرعه ) ١/٣ اتمسفر ) ونقطه پژمردگی دائم ( ١٥اتمسفر ) در٩٠سانتیمتر از خاک ١٧٨ میلیمتر بود . در طی دوره رشد درصد رطوبت خاک در نیمرخ ٩٠ سانتیمتری به روش وزنی اندازه گیری گردید . همچنین جهت ارزیابی یکنواختی پخش آب، درصد رطوبت خاک در عمق ٣٠تا٤٠ سانتیمتری، در راستای طولی لوله ها ونوارها به روش وزنی اندازه گیری گردید . در طی دوره رشد، با اندازه گیری تبخیر از تشک تبخیر کلاس A واقع شده در وسط مزرعه و بااستفاده از ضریب Kc ، مقدار تبخیر و تعرق واقعی گیاه به دست می آمد . هر ٢ روز یکبار، آبیاری انجام می شد . درآبیاری با لوله های آب نو، از هنگام کاشت و جوانه زنی بذر تا استقرار کامل گیاه، آبیاری سطحی ( شیاری ) انجام شد . بر اساس نتایج به دست آمده، درصد یکنواختی پخش آب در راستای طولی نوار های دو جداره %٩٤ ، و در راستای طولی لوله های آب نو %٣٤ به دست آمد . بیشترین میزان عملکرد علوفه تر از تیمار ) a1b1 آبیاری با نوارهای دو جداره و سطح آبی 100% نیاز آبی پتانسیل ) معادل به 62/7 تن در هکتار و کمترین میزان عملکرد علوفه تر از تیمار a2b3 ( آبیاری با لوله های آب نو وسطح آبی %٤٠ نیاز آبی پتانسیل ) معادل با ٢٢/٧ تن در هکتار به دست آمد . راندمان مصرف آب برای پر بازده ترین تیمار (a1b1) برابر (kg/(mm ha) 22/7 و برای کم بازده ترین تیمار (a2b1) برابر (mm ha) 9/5 )kg/) محاسبه گردید . تابع تولید ذرت بر اساس مقدار عمق آب آبیاری از هر تیمار آبیاری (ET) و مقدار عملکرد متناظر با آن تیمار ) ) Y بر اساس یک رابطه خطی به صورت زیر به دست آمد : Y= 31.277 (ET) – 5146.7 R 2 =0.803 ( ( نوار دو جداره Y=1.636(ET) - 4598.5 R 2 =0.671 ( ( لوله آب نو نتایج تأثیر آبیاری زیر سطحی بر شوری خاک نشان داد که آبیاری زیر سطحی باعث افزایش میزان نمک در سطح خاک و کاهش میزان نمک در اعماق خاک گردیده است . نتایج تحلیل اقتصادی برای نوارهای دو جداره نشان می دهد که حداکثر سودهمواره در شرایط حداکثر محصول عاید می گردد . اما نتایج تحلیل اقتصادی برای لوله آب نو نشان می دهد که استفاده از این لوله در مزارعی با شیب سربالایی ) +٣ درهزار ) سود چندانی را عاید زارع نمی کند .