اعظم عباسی - بخش علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
مهرداد نیاکوثری - بخش علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
شعله فرشادفر - پژوهشکده مهندسی مرکز تحقیقات مهندسی فارس

گوجه فرنگی یکی از محصولات کشاورزی است که تقریبا در سرتاسر کشور ما تولید می شود. سالانه قسمت عمده تولیدات 2/5 میلیون تنی این محصول بعنوان خوارک اولیه واحدهای تولید انواع رب و کچاب به کارخانجات فراوری گوجه فرنگی وارد می شود. بخش قابل توجهی از ورودی کارخانه ضمن دارا بودن ارزش عذایی مناسب و پتانسیل ایجاد ارزش افزوده بعلت عدم دسترسی به فرایند مناسب، جهت استحصال موادمغذی، بصورت ضایعاتی درامده که نه تنها ارزش افزوده مناسبی ندارند بلکه بعلت BOD بالا و تعفن پذیری سریع از نظر زیست محیطی نیز مضر محسوب شده و نیاز به دفع مناسب دارند، همچنین پوست، تفاله و دانه گوجه فرنگی در حال حاضر بعنوان ضایعات این محصول تلقی شده و در بهترین شرایط ممکن بعنوان خوراک دام به فروش می رسند. این در حالیست که این مواد علاوه بر پروتئین، چربی و آنزیم های گیاهی دارای مقادیر قابل ملاحظه ای از رنگدانه قرمز لیکوپن می باشند. در این مقاله ضمن معرفی و مقایسه روش های مختلف استخراج لیکوپن از ضایعات گوجه فرنگی (استفاده از حلال های آلی، آنزیم ها و سیالات فوق بحرانی) با استناد به آمارهای منتشر شده مرتبط با تولید این محصول، پتانسیلهای تولید لیککوپن در مقیاس صنعتی مورد بررسی قرار می گیرد.

استخراج ، لیکوپن ، ضایعات فراوری گوجه فرنگی ، سیال فوق بحرانی ، حلال آبی