حمیدرضا درویشی - دانشجوی دکترای مهندسی نفت – دانشگاه صنعتی شریف
ایرج گودرزنیا - استاد دانشکده مهندسی شیمی و نفت – دانشگاه صنعتی شریف
فریدون اسمعیل زاده - استاد یار دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز – دانشگاه شیراز

به منظور بررسی میزان نفت قابل استحصال از مغزه های کربناته مخازن ایران در دانشگاه صنعتی شریف آزمایشات و مطالعاتی انجام گردید که این کار خلاصه نتایج حاصل از آن است. با توجه به اینکه مهمترین مکانیسم تولید از مخازن شکاف دار ( صرف نظر از انبساط سنگ و سیال)، ریزش ثقلی و جذب آبی است و در انتخاب هریک از روشهای تزریق آب و یا تزریق گاز جهت تامین فشار نقش اساسی دارند بر روی این دو فرآیند تمرکز شده است. در این آزمایشات علاوه بر استفاده از مغزه های مخزن از رخنمون های سطحی آسماری با تراوایی کم نیز استفاده شده است. این مغزه هاOil wet to intermediate wet بوده و بنابراین می توانند معرف بخش عظیمی از مخازن نفتی کشور که ماهیت سنگ مخزن نفت دوست فرض می شود باشند. نمونه نفت مخزن با جمع آوری نفت و گاز از تفکیک گر سرچاهی و ترکیب مجدد آنها تا نسبت حجمی گاز به نفت مخزن صورت گرفت. نتایج این آزمایشات نشان می دهد که فرآیند جذب آبی در مقیاس آزمایشگاهی از ریزش ثقلی سریعتر بوده و بازیافت نفت به میزان قابل قبول صورت می گیرد. بازیافت نفت در این حالت به نوع ترشوندگی سنگ و میزان و شکل تغییرات فشارهای موئینه بر حسب اشباع آب می باشد. ریزش ثقلی در مقیاس آزمایشگاهی بسیار کند بوده و امکان کسب نتایج قابل استناد در زمان معقول میسر نگردید. سیستم آزمایشگاهی با استفاده از اطلاعات مختلف موجود شبیه سازی گردید و نتایج نشان داد که گر چه میزان نفت استحصالی در زمان های اولیه بسیار کمتر از فرآیند جذب آبی است اما ضریب بازیافت نهایی آن بیشتر خواهد بود.

مخزن شکاف دار- ریزش ثقلی- فرآیند جذب آبی- فشار موئینه- ترشوندگی