رحیم شیدفر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
مهدی تاجبخش - استاد زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی.
عبدالله حسن زاده قوت تپه - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آ.غربی.
محسن رشدی - استاد زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی.

کرچک گیاهی است از خانواده فرفیون که روغن آن از 2000 سال پیش در پزشکی به عنوان ملین کاربرد داشته است و برای درمان رماتیسم و آرتریت ها نیز معرفی می شوند. کرچک دارای پروتئین سمی به نام ریسین می باشد که با ممانعت از سنتز پروتئین در درمان سرطان و تومور استفاده می شود. با توجه به نقش روغن کرچک در صنایع مختلف و همچنین به دلیل سازگاری وسیع آن با عوامل محیطی، می تواند در تامین دانه های روغنی صنایع مختلف کشور بسیار مهم باشد و می توان آن را در منطقه آذربایجان در سطح وسیع کشت کرد. این آزمایش به منظور بررسی تنوع زیستی ارقام مختلف کرچک ( 12 ژنوتیپ) از لحاظ خصوصیات مورفولوژیک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی86-87انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل: درصد گل های نر و ماده، طول خوشه اصلی، ارتفاع خوشه اصلی از سطح زمین، تعداد دانه در کل بوته، وزن هزار دانه،درصد روغن، عملکرد دانه و روغن نتایج حاصله نشان داد که ژنوتیپ های مختلف تاثیر معنی داری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشته است. بیشترین وزن هزار دانه مربوط به رقم 29-80با388/3گرم و کمترین وزن هزار دانه مربوط به رقم 25-80با 205 گرم می باشد.همچنین رقم 4-80بالاترین ارتفاع خوشه اصلی از سطح زمین105/6سانتی متر) را به خود اختصاص داد و رقم 31-80پایین ترین ارتفاع خوشه اصلی 27/3 سانتی متر) را دارا بود

ژنوتیپ، عملکرد دانه و روغن، کرچک