محمدباقر خورشیدی - محقق پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
رسول کنعانی نوتاش - کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
میرسعید عابدی - استادیارپژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

جنس اسپرسOnobrychisمتعلق به خانواده Papilionaceaeبوده و گونه زراعى آن O.altissima (Sativa Viciaefolia یباشد. از این جنس حدود 127 گونه در جهان گزارش شده که 77 گونه در فلات ایران و 57 گونه در ایران جمع آوری شده است که از این 57 گونه 16 گونه متعلق به استان آذربایجانشرقى مىباشد .بعضى از آنها اندمیک آذربایجان گزارش شدهاند. اسپرس بیش از یونجه به سرما مقاوم است، همچنین با دارا بودنریشههاى عمیق و پر پشت و مقاومت روزانهاى بالا یک گیاه مقاوم به خشکى محسوب میگردد. طول ریشه 1 متر مىرسد. پراکنش جنس اسپرس در استان از ارتفاع 300 مترى در کناره هاى ارس تا / اکثر این گونهها به 52300 مترى در ارتفاعات استان مىباشد که نشانگر درجه سازگارى وسیع این گونهها است. اکثر گونهها بخاطر خوش خوراکی در معرض چراى مفرط و فرسایش ژنتیکى مىباشند. محل رویش آنها خاکهاى شدیداَ آهکىو مارنى مثل گونه هایى که از ارتفاعات 1600 مترى به بالا و شیبهاى تند جمعآورى شدند می باش د. لذا احتمال وجود مقاومت به سرما و خشکى در آنها با توجه به ارتفاع و توپوگرافى محل رویش وجود دارد. جهت جمعآورى بذر و شناسایى نمونههاى هرباریومى با استفاده از کلیه فلورها و منابع موجود و نیز دستورالعملIPGRI اقدام گردید. در ادامه مطالعه با کاشت در مزرعه و شناسایى خصوصیات مورفولوژیکى و فیزیولوژیکى و ارزیابى صفات مقاومت به خشکى و سرما، از گونههاى مناسب جهت استفاده در خزانه پلىکراس استفاده خواهد شد

اسپرس، جمع آوری، ژرم پلاسم، اصلاح