جعفر رضایی برگشادی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بافت و جنین شناسی دانشگاه ارومیه
عبدالله حسن زاده

گرگ بزرگترین اعضای خانوادهCanidaeاست.مطالعات توالیDNA و دریفت ژنتیکی- اثبات می کنند که گرگ خاکستری اجداد باستانی سگ های اهلی است.برخلاف سایر گونه،گرگ ها در جنگل های معتدل، بیابان، کوهها، بیشه زار، علف زار وحتی مناطق شهری موفق هستند.گرگها در راس چرخه غذایی قرار دارند آنها با شکار حیوانات ضعیف و علیل مانع ازانتقال خزانه ژنی معیوب شده رفتار و فراوانی جمعیت آنها را کنترل می کنند. الگوهای مهاجرتی،توزیع و انتخاب سکونتگاه جانورانرا تاثیر میگذاردو آبشار غذایی بوجود می آورد که منابع زیستی و غیر زیستی را تاثیر میگذارد که شامل آب، خاک وژئومورفولوژی است که آن هم دسترسی به سکونتگاه و گیاهان را محدود می کنند.گرگها دراندازه، وزن،رنگ، رفتار ومقدار خزشان متفاوت هستند به خاطر گسترش نفوذ انسانی و تخریب محدوده اش ودست کاری انسان و در اثر برخورد انسان و گرگو نیز شکار آن بعنوان تفریح و عامل خطر،انقراض گرگ هادر حال وقوع است.پس انسان دشمن اصلی آن است. بطوریکهتاکنون 10 زیرگونه منقرض شده اند وتعدادی در معرض انقراض می باشد.در سال 1982 تا 1994 گرگ خاکستری در خطرانقراض توسطIUCN لیست بندی شده.کلونسازی و برنامه های بازسازی در اروپای غربی و آمریکا و کره جنوبی جهت افزایش جمعیت های گرگ انجام میگیرد. با اینحال برخی معتقدند که بازسازی انجام نمی شود و همجنین برنامه های حفاظت وافزایش جمعیت آنها و رهاسازی به طبیعت و مناطق حفاظت شده در(و آذربایجان) ایران انجام می گیرد