ایمان بابائیان - پژوهشکده اقلیم شناسی مشهد، گروه پژوهشی اقلیم شناسی کاربردی
زهرا نجفی نیک - اداره کل هواشناسی خراسان رضوی

با افزایش، آلاینده ها و گازهای گلخانه عای مناطق متعددی از کره زمین دستخوش تغییرات شگرف اقلیمی شده اند. در برخی نقاط بارش ها افزایش یافته و بارندگی های سیل آسا رخ می دهند و نقاطی دیگر با خشکسالی های شدید مواجه خواهند شد . وقوع توفانهای سهمگین در اقصی نقاط جهان و همچنین وقوع سایر پدیده های حدی اقلیمی از تغییرات اقلیمی گسترده در کره زمین حکایت دارد. اما آن چیزی که برای ما و برای برنامه ریزی های راهبردی و بلند مدت مورد نیاز است، وضعیت اقلیم کشورمان در دهه های آینده و در افق 25 سال آینده می باشد. در حالیکه زیر بنای توسعه کشور وابسته به منابع آب، بارش و دما می باشد، متاسفانه تاکنون مطالعات عمده ای در این ارتباط نشده است. اگر ما پیش بینی درستی از وضعیت بارش و دمای کشور در دهه های آینده نداشته باشیم، چگونه می توانیم عملکرد محصولات کشاورزی را پیش بینی نماییم و یا بدون وجود منابع آبی مطمئن چگونه می تون برای توسعه شهری و جمعیتی برنامه ریزی نمود. از طرفی افزایش همزمان دما و رطوبت می تواند موجب طغیان برخی بیماریها در کشورما گردد. برای مقابله با این پدیده، برنامه ریزی و نهایتا تهیه برنامه عملیاتی (Action plan) نیاز اولیه ارزیابی اقلیم کشور در دهه های آینده است. در این مقاله ما با استفاده از داده های مدل جهانی ECHO-G و سناریوی A2 هیئت بین الدول تغییر اقلیم، از طریق ریز مقیاس نمایی داده های مدل یاد شده به بررسی تغییر اقلیمدر شمال شرق کشور طی دوره 2010 تا 2039 میلادی پرداخته شده است. نتایج حاکی از کاهش 9/5 درصدی در بارش سالانه، افزایش بارش های فصل تابستان به میزان 110 درصد و کاهش بارش فصول سرد به میزان 3/4 درصد و افزایش در بارش ماه فوریه میباشد. همچنین آستانه بارش های سنگین و خیلی سنگین بین 40 تا 60 درصد افزایش یافته است. بطور کلی تمایل آشکاری در اقلیم افق 1400 به سمت افزایش بارش های تابستانه و جابجایی بارش های فصول سرد به سمت انتهاب فصل زمستان و اوایل بهار می باشد.

تغییر اقلیم، برنامه ریزی ، مدل جهانی ECHO-G ، ریز مقیاس نمایی ، شمال شرق کشور