امین عبیری جهرمی - کارشناس ارشد مدیریت سوانح طبیعی
بهرام عبدی - عضو هیات علمی پژوهشکده سوانح طبیعی
احمدرضا جلالی - عضو هیات علمی پژوهشکده سوانح طبیعی
وحید حسینی جناب - عضو هیات علمی پژوهشکده سوانح طبیعی

کشور ایران یکی از زلزله خیز ترین کشورهای دنیا محسوب می شود و سالانه به ازای هر 23000 نفر در ایران یک نفر در اثر زلزله جان خود را از دست می دهد. که این میزان بالاترین رقم در جهان نسبت به خطر زلزله می باشد، لذا لزوم برنامه ریزی صحیح جهت کاهش اثرات جانی، مالی در کشور ایران ضروری بنظر می رسد. از این رو جهت بیان روشن و اساسی اقدامات و برنامه های کاهش ریسک سوانح طبیعی مدلی معرفی می کنیم که این مدل مفهومی، ریاضی، غیر کمی وکلی (فرمول) بوده و در آن احتمال خسارت تابعی از خطر، ریسک حاصل از خطر و آسیب پذیری بوده و در نتیجه اندرکنش این سه تابع بدست می آید. بطور کلی اقدامات مربوط به سوانح طبیعی به دو دسته کلی تقسیم می شوند. 1- اقداماتی که قبل از وقوع خطر انجام می گیرد. 2- اقداماتی که در حین و پس از وقوع خطر صورت می گیرد. اقدامات انجام گرفته جهت مقابله با سوانح طبیعی موجب افزایش یا کاهش عملکرد جمعیت / محیط در ریسک قرار گرفته، در اثر وقوع اتفاق مشخص می گردد. اقدامات صورت گرفته ممکن است در بعضی موارد موثر واقع گردند و در موارد دیگری ممکن است چنین نباشند. این مدل برای تحلیل و برنامه ریزی اقدامات انجام گرفته جهت مقابله با سوانح طبیعی با مشخص کردن توابع ذکر شده بکار می رود. در این مقاله مهمترین ویژگیهای مدل مفهومی فوق الذکر که باعث کاهش ریسک سوانح طبیعی می گردد مورد بحث قرار گرفته است.

مدل مفهومی ، خطر ، ریسک ، آسیب پذیری ، احتمال خرابی ، زلزله