احمدرضا ترابی - کارشناس ارشد مهندسی عمران، کارشناس ارشد مهندسی قرارداد

مروری کوتاه بر فهرست پروژه های بزرگ کشور حاکی از آن است کـه در برنامـه ریـزی توسـعه پایدار، نوسازی و گسترش صنایع نفت و گاز ( و پتروشیمی ) بطـور چـشمگیری مـورد توجـه قـرار گرفته است . این امر مستلزم انجام سرمایه گذاری سنگ ین در بازه زمانی محدود است کـه بـا توجـه به تنگناهای حاضر در تامین منابع مالی ، بهره وری و بازگشت بهنگام ایـن سـرمایه گـذاری ، نقـشی اساسی در تداوم پیشرفت کشور و تولید منابع مالی برای سایر بخشها بر عهده دارد . بخش اعظم سرمایه گذاری در توسعه صنایع نفت و گاز بـه تـامین کالاهـا و تجهیـزات لازم بـرای فرآیندهای مختلف تولیدی اختصاص می یابد بـه گونـه ای کـه هزینـه تـامین و تـدارک کالاهـا و تجهیزات بیشترین سهم در کل هزینه این پـروژه هـا را داراسـت . گـستردگی طیـف، گونـاگونی و پراکندگی منابع، پیچیدگیهای تکنولوژیکی ، شـتاب تغییـرات زیـاد جهـانی، تزا یـد صـادر کننـدگان، فشارهای زیست محیطی، کمک به رشد صنایع داخلی و ارتقاء رقابـت پـذیری آنهـا ، زمـانبر بـودن ساخت تجهیزات، لزوم رعایت قوانین و مقررات مختلف و تحولات بازار از عـواملی مهمـی اسـت که تامین و تدارک کالاها و تجهیزات پروژه های بزرگ را با چالشهای بسیاری مواجه مـی گردانـد . بر این اساس ایجاد نظامی کارا و تلاش ی خستگی ناپذیر برای دست یابی بـه بـازدهی مطلـوب در تامین و تدارک کالاها و تجهیزات لازم، جلوه بارز موفقیت در به ثمر رساندن هر پروژه عظیم بویژه در صنعت نفت و گاز به شمار می رود . ساماندهی این نظام با برخورد اری از قاعده مندیهای اجرایی هر پروژه و با هماهنگی کامل تمامی بخشهای آن، تنها راه نیل به بازدهی مطلـوب تـامین و تدارک پروژه های بزرگ است . بررسی اجمالی برخی از پروژه های عظیم صنعت نفت و گاز نشان دهنده این واقعیـت اسـت کـه توجه لازم به اهمیت و نقش ایجاد نظام تـام ین و تـدارک پـروژه هـا صـورت نگرفتـه و ایـن امـر تهدیدهای جدی فرآروی بهر ه برداری و بازگشت بهنگام سرمایه گذاریهای انجـام شـده قـرار داده است . بر این اساس در مقاله حاضر سعی بر آن شده است تا بـا تـصویر کـشیدن وجـوه و عوامـل مختلف، چرایی ایجاد نظام تامین کالاها و تجه یزات د ر پروژه های عظیم صنعت نفت و گاز بـویژه با توجه به اولویتها مورد بررسی قرار گیرد .