محمود رسول زاده - شرکت توانیر

روش زمین کردن سیستم قدرت شاید از بین بقیه جنبه های طراحی یک سیستم، دشوارترین قسمت آن باشد . تعداد زیاد عواملی که باید در نظر داشت تا حدی معقول است اما این ، در اصل بدان سبب است که بیشتر این عوامل را نمی توان با دلار برابری نمود و در نتیجه وزن آنها را نسبت به یکدیگر سنجید تا سیستم عادلانه ای را بین عوامل متداخل بدست آورد . هدف در اینجا بررسی چگونگی زمین نمودن سیستمهای قدرت نمی باشد که، بخشی است مفصل و از این مقوله خارج . بلکه منظور بررسی سه طرح ارائه شده جهت حفاظت اتصال زمین ژنراتورها می باشد . البته همانطور که مطلع می باشید، روش زمین کردن نقطه نوترال ژنراتور، میزان جریان اتصال کوتاه را تعیین می نماید و بر روی درجه حفاظت رله دیفرانسیل نیز اثرمی گذارد و به عبارتی هر چه امپدانس زمین کردن بیشتر باشد، رله دیفرانسیل می تواند دقت بیشتری داشته باشد . بطور کلی در سیستمهای زمین شده اتصال زمین یک فاز را می توان در نوتر زمین شده سنجید . زمین نمودن نقطه نوترال ژنراتور باعث می شود از ولتاژهای گذرای ظاهر شده در روی سیستم، تحت اتصال کوتاههای زمین جلوگیری شود . تجربه نشان می دهد در صورت زمین نمودن نقطه نوترال ژنراتور، حفاظت سیم پیچی استاتور ساده می گردد و برای محدود کردن اندازه جریان خطای زمین، قرار دادن امپدانسی در مسیر زمین می باشد . همانطور که می دانیم هنگامیکه درون مولد اتصالی رخ می دهد، پیچکهای تحت تاثیر را باید عوض کرد در حالیکه این یک وظیفه خطیر است اما جدی تر از عوض کردن آهسته آهنی معیوب باز چیدن لایه های آن در صورت رسیدن عیب به هسته می باشد . خوشبختانه چنین مواردی کم بوده است اما با این وجود توجه به آن اهمیت دارد . بیشتر مولدهای بزرگ مجهز به رله دیفرانسیال هستند و این رله در برابر اتصالیهای فاز به فاز درون ماشین کاملاً موثر است هنگامی که مولد بطور موثر زمین شده است رله های دیفرنسیال هم حفاظت قابل توجهی را در برابر اتصال زمین بروز می دهند وقتی که نقطه صفر مولد از طریق امپدانس بزرگی زمین شده باشد رله های دیفرنسیال تا حد زیادی اثر بخش بودن خود را در اتصالات زمین از دست می دهند . این موضوع بویژه در اتصالیهای زمین نزدیک نقطه صفر ماشین صدق می کند .