امیر تمجیدی - مرکز تحقیقات نیرو ایران، تهران
خسرو خسروی - سازمان انرژیهای نو ایران ایران تهران

انرژی زمین گرمایی از حرارت طبیعی مواد مذاب درون زمین سرچشمه می گیرد . این انرژی در اطراف کوههای آتشفشانی عهد حاضر و در روی کمربندی زمین لرزه جهانی متمرکز شده است . از نشانه های بارز انرژی زمین گرمایی در روی زمین می توان چشمه های آبگرم ،آتشفشانها و نواحی فعال زمین دیده می شوند . پهنه جغرافیایی ایران در کمربندی زمین گرمایی قرار گرفته و دارای نشانه های بارز این انرژی در اطراف آتشفشانهای خاموش سبلان، دماوند، سهند، تفتان و بزمان است . اکتشاف انرژی زمین گرمایی در ناحیه دماوند در چهار چوب اکتشاف انرژی زمین گرمایی در مناطق آذربایجان و دماوند از سال 1975 میلادی به توسط شرکت برق ایتالیایی انل (ENEL) و با نظارت وزارت نیرو آغاز شد و تا سال 1983 بطول انجامید . این مطالعات شامل فتوژئولوژی، زمین شناسی، آتشفشان شناسی، هیدرولوژی، ژئوشیمی و ژئوفیزیک می باشد . در چهارچوب پروژه (( بررسی و تحقیق در نیروگاههای زمین گرمایی )) در مرکز تحقیقات نیرو، گزارشات مربوط مین گرمایی در ایران و از جمله ناحیه دماوند برای پیگیری و تداوم مطالعات، مجدداً بررسی شد و کمبود های این مطالعات تعیین، پتانسیل انرژی زمین گرمایی ناحیه برآورد و مناسب ترین محدوده با هدف حفر چاه اکتشافی انتخاب شده است . کوه آتشفشانی بسیار جوان دماوند در 100 کیلومتری شمال شرقی تهران قرار گرفته است . در این مقاله نتایج اکتشافات انجام شده زمین شناسی، ژئوشیمی چشمه های آبگرم و ژئوترمومتری مخزن زمین گرمایی، اکتشاف ژئوفیزیک و حرارت سنجی، و برآورد پتانسیل حرارتی مخزن گرمابهای زیر زمینی به تفصیل آمده است . از پتانسیل حرارتی موجود در ناحیه دماوند می توان هم از طریق حفر چاههای عمیق ژئوترمال به منظور تولید برق ( استفاده غیرمستقیم ) و هم از طریق حفر چاههای کم عمق و استفاده از آب داغ ( کاربرد مستقیم ) جهت گرمایش شهر هایی چون دماوند، لاریجان، آب اسک و بایجان و آبادی های متعددی که در ناحیه قرار دارند بهره گرفت .

اکتشاف - زمین گرمایی - ژئوشیمی - حرارت سنجی - دماوند