سیدنیما محمودی - پژوهشگاه نیرو - گروه انرژی های نو
حمیدرضا لاری - پژوهشگاه نیرو - گروه انرژی های نو

آنالیز ارتعاشی می تواند برای تعیین وضعیت عملکرد اجزاء دوار توربین گاز مورد استفاده قرار گیرد . در واقع با این روش روند رشد عیب لقی، سائیدگی یا دیگر مشکلات که منجر به خرابی یا شکست است مشخص می شود و قبل از بروز مشکل می توان از آن جلوگیری بعمل آورد . یکی از کاربردهای مهم آنالیز ارتعاشی در عیب یابی توربین گاز پیدا کردن نامیزانی و عدم هم محوری محور می باشد که می تواند باعث صدمه به یاتاقانها و در نتیجه سیستم شود . با استفاده از روش آنالیز ارتعاشی در مدت زمان طولانی می توان عیوبی را که در طول زمان باعث فرسودگی و از بین رفتن ماشین می شوند پیدا کرد . مثل نصب نادرست یاتاقانها، ناهم محوری و یا موازنه نادرست قسمتهای دوار . آنالیز ارتعاشی بیشتر روی دستگاههای دوار بکار گرفته می شود مثل : توربینهای گاز و بخار و پمپها، موتورها، کمپرسورها، آسیابها، گیربکس ها و برخی ماشینهای ابزار . البته تکنولوژی پیشرفته امروز این اجازه را می دهد که این آنالیز روی برخی تجهیزات رفت و برگشتی مثل موتورهای دیزل بزرگ و کمپرسورهای رفت و برگشتی نیز انجام شود آنالیز ارتعاشی از چهار مرحله اصلی تشکیل می شوند که به ترتیب چنین می باشند . 1 - بوجود آمدن سیگنال ارتعاشی در دستگاه 2 - جمع آوری و ثبت سیگنال ارتعاشی 3 - تحلیل سیگنال و تحلیل فرکانسی 4 - خروج نتایج تحلیل و ثبت آنها این مراحل حالت کلی دارند و برای هر دستگاهی از جمله توربین گاز مورد استفاده قرار می گیرند . شکل (1) این مراحل را بر روی یک توربین گاز بطور شماتیک نشان می دهد . البته باید توجه داشت که اصولاً دستگاهها در هنگام عملکرد دارای ارتعاشاتی هر چند کم می باشند اما آنچه مهم است محدوده این ارتعاشات می باشد . وقتی ارتعاشات خروجی از یک توربین گاز در قسمتهای مختلف کمتر از حد مجاز و استاندارد باشد . اپراتور با خیال راحت می تواند از سلامت دستگاهها مطمئن باشد . در عین حال می تواند روند رو به رشد ارتعاشات در قسمتهای معیوب را تشخیص دهد و قبل از اینکه آنها از حد مجاز بگذرند از بروز مشکل جلوگیری کند .

توربین گاز، ارتعاشات، پیشگیری از عیب