داود منظور - استادیار دانشگاه امام صادق ( ع ) ، ایران

صنایع برق دولتی در کشورهای در حال توسعه اغلب از عملکرد نسبتاً ضعیفی در تامین برق برخوردارند . این امر تا حدودی ناشی از این واقعیت است که سیاستمداران و مقامات دولتی اغلب نه تنها در صدد ترغیب این صنایع به افزایش میزان فروش، تسریع در جمع آوری صورتحساب مشتریان و کاهش هزینه ها بر نیامده اند، بلکه در مواردی نیز شرکتها را مجبور کرده اند بخشی از منابع خود را در اختیار برخی گروههای ذینفع قرار دهند . بهبود عملکرد صنایع برق دولتی مستلزم آن است که ضوابط ، مقررات و رویه های اجرایی به گونه ای اصلاح شوند که تمایل و یا توانایی یاستمداران نسبت به سوء استفاده از شرکتهای برق دولتی در راستای مقاصد سیاسی کاهش یافته و از سوی دیگر این شرکتها در معرض فشارهای بیرونی جهت بهبود عملکرد خود قرار گیرند . این مقاله به معرفی شیوه ها و رویکردهایی می پردازد که از طریق آنها دولت بتواند بدون توسل به خصوصی سازی به اصلاح و بهبود عملکرد صنایع برق دولتی بپردازد . برای این منظور تغییر در نحوه ادارة بنگاههای برق دولتی از طریق اصلاح قواعد حاکم بر روابط میان بنگاه برق از یک سو و دولت به عنوان مالک آن از سوی دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت . به هر حال، در تحلیل نهایی ملاحظه می شود بدون خصوصی سازی دورنمای چندانی برای بهبود عملکرد بنگاههای برق دولتی به نظر نمی رسد . مادامیکه دولت مالک بنگاه باقی بماند، ایجاد یک رابطه متمایز واقعی بین دولت و بنگاه برق بسیار دشوار به نظر می رسد . در هر حال، تلاش برای بهبود مدیریت و اصلاح الگوهای ادارة بنگاههای برق دولتی همواره گزینه مفیدی ارزیابی می شود .

خصوصی سازی، اصلاح ساختار، بهبود عملکرد، صنایع برق دولتی