حمید جلیلوند - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران

در این مطالعه فرایند شناخته شده مدل رشد دینامیکی درخت (JABOWA) به منظور شیبه سازی و پیش بینی رشد دو گونه درختی نوئل نروژی (Picea abies Aiton) و کاج قرمز (Pinus resinosa Karst L.) ، که به فاصله 1/8 ضربدر 1/8 متر در جنگل مورگان (واقع در جنوب جزیره مونترال، استان کبک، کانادا) موردکاشت قرار گرفته بودند، طبق گزارش های تحقیقی اعلام شده ، چهار تیمار درجه تیمار درجه حرارت معمولی و هنگامی که درجه حرارت هوا1، 3، و 5 درجه سانتی گراد افزایش یابد، در نظر گرفته شد. نمونه های دوایر رویشی دو گونه، که به صورت مخلوط در ردیف های متناوب کاشته شده بودند. از قطر برابر سینه (1/30 متر ارتفاع از بن درخت) برداشت شد. در قدم اول، برنامه کامپیوتری رشد دینامیکی درخت، با توجه به رشد واقعی دو گونه و با ایجاد پرونده هایی از داده های آب و هوایی سال های 1954 تا 1992 میلادی (1333 تا 1371 هجری شمسی) ، تعیین شرایط رویشگاه از نظر نوع خاک و عناصر غذایی و مشخصه های رویشی، کالیبره شد. سپس مقادیر خروجی محاسبه شده افزایش سطح رویه زمینی، که نمودی از رشد را نشان می داد، با توجه به افزایش رشد ده ساله رویش جاری (1983 – 1992) و ده ساله بعد از آن (1993- 2002) مورد مقایسه قرار گرفت. مقایسه های افزایش رشد نشان دادکه تفاوت معنی داری بین دو گونه، وقتی که درجه حرارت به صورت معمولی و زمانی که 1و3 درجه سانتی گراد افزایش یابد، وجود نخواهد داشت.ولی در هنگامی که درجه حرارت هوا تا 5 درجه سانتی گراد افزایش از خودنشان دهد، اختلاف رشد دو گونه در سطح بسیار معنی داری تفاوت نشان داد (P<0.001) اثر درجه حرارت روی دو گونه، به جر حالتمعمولی و موقعی که یک درجه سانتی گراد افزایش یافت، منفی بود . هنگامی که متوسط درجه حرارت 1، 3 و 5 درجه سانتی گراد گرم تر ازحالت معمولی بود، کاج قرمز بیشتر از نوئل نروژی رشد داشت. نتیجه این تحقیق مشخص کرد که، اگر گرم شدن زیست کره در آینده اتفاق بیافتد، نوئل نروژی به احتمال زیادتری ، زودتر از کاج قرمز منقرض خواهد شد.

تغییرات آب و هوا ، مقایسه رشد نوئل نروژی کاج قرمز ، شبیه سازی و مدل کامپیوتری رشد دینامیکی درخت (JABOWA)