بهرام بختیاری - عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی کرمان - گروه پژوهشی مدیریت منابع آب

پارامترهای مختلف اقلیمی نظیر دما، رطوبت و بارندگی در یک محل از عواملی هستند که بر اقلیم آن منطقه تاثیر گذار بوده و شناخت آنها تعیین کننده اقلیم آن منطقه می باشند. وقوع پدیده هایی از قبیل افزایش یا کاهش ناگهانی دما، بارندگی و غیره طی یک یا چند سال را می توان دلیلی بر تغییر اقلیم آن منطقه دانست. این مقاله، با استفاده از روشهای معمول سریهای زمانی (اختلاف از میانگین ، میانگین متحرک، معادلات رگرسیون و استاندارد zscore) به بررسی تغییرات عناصر عمده اقلیمی دما و بارندگی درمقاطع زمانی سالانه و فصلی در ایستگاه سینوپتیک کرمان طی یک دوره آماری 29 ساله می پردازد. جهت تعیین دوره های حرارتی، ابتدا بین دماهای سالانه، دوره های کاهش و افزایش دما مشخص و میزان تغییرات در هر دوره حرارتی محاسبه گردیده است. معادلات رگرسیون، هماهنگی افزایش و کاهش میزان درجه حرارت فصلی را با نوسانهای سالانه دما نشان میدهد، به طوریکه نوسان دمای فصول تابستان و زمستان شدیدتر بوده و در فصول بهار و پاییز از نظم بیشتری برخوردار بوده است. در مورد بارش نیز تغییرات میزان بارندگی سالانه و فصلی و رابطه آن با دوره های حرارتی مورد بررسی قرار گرفته است. روند تغییرات بارندگی فصلی طی دوره آماری مورد مطالعه نشان میدهد که بارندگی فصل پاییز به میزان 0/23 میلیمتر از روند افزایشی برخوردار بوده و در سه فصل دیگر این روند سیر نزولی داشته، بطوریکه این میزان کاهش در فصل زمستان به بیشترین مقدارخود یعنی 0/54 میلیمتر رسیده است. همچنین دوره 90-1986 به عنوان خشکترین دوره پنج ساله در طی سالهای مورد مطالعه، معرفی گردیده و وضعیت تغییر اقلیم بارندگی و دمای شهر کرمان در دو مقیاس سالانه و فصلی در اثر گسترش اخیر شهر مورد بحث قرار گرفته است.

دما ، بارندگی ، تغییر اقلیم ، کرمان