غلامعلی کمالی - عضو هیئت سازمان هواشناسی ایران، تهران
محمدشفیع کاظمی - کارشناسی اداره کل هواشناسی زنجان
اسحق مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه

توان تابشی بین تابش خورشیدی جذب شده و تابش مادون قرمز منتشر شده یک پس خور منفی قوی برای ثابت نگه داشتن دمای سطح زمین ایجاد می کند .تابش بازگشتی از آتمسفر به زمین اثر گلخانه ای نامیده می شود و موجب گرم شدن سطح زمین می شود. افزایش پیچیدگی های مدلهای آنالیتیکی اقلیم ، با اضافه نمودن اثر آئروسلها، ابرها، قابلیتهای نشر، جریانهای افقی، جریانهای اقیانوسی، جریانهای عمودی هوا، پوشش برف و پوشش گیاهی امکان پذیر می باشد. پیچیده ترین این مدلها، مدلهای جهانی اقلیم (GCM) هستند که سعی در به کارگیری روشهای عددی پیش بینی، برای مقیاسهای زمانی طولانی مدت دارند. هرچند بخار آب و آلبیدوی برف، دارای پس خورهای مثبت هستند، اما با این وجود به دلیل غالب بودن پس خورهای منفی توازن انرژی، تغیر اقلیم ایجاد نخواهد شد. حساسیت تغییرات دمای متوسط کره زمین به نیروهای مختلف می تواند توسط یک فاکتور حساسیت اقلیمی بیان شود. این فاکتور می تواند برای برآورد اثر تغییر دمای حاصل از نیروهای مثل دو برابر شدن میزان CO2 تغییرات مداری زمین، افزایش میزان ابرها و اثرات آتشفشانها به کار گرفته شود. زندگی به گونه ای پیشرفت می کند که اقلیم جهانی بتواند به رشد گیاهان کمک نماید. اینچنین هموستازی تحت عنوان نظریه گایا (gaia) بیان شده و به صورت عمیقی با نظریه جهان گل مینایی (Daisyword) تشریح شده است.

تغییر اقلیم ، مدلهای جهانی اقلیم ، GCMs ، تظریه گایا ، ایران