کامران حاج نصراللهی

توسعه روزافزون شهرها جابجایی انسان و کالا را به صورت مسئله ای در آورده است که پیچیدگی آن دائما در حال افزایش است. رشد شهری تقاضای سفرهای زیادی را با تسهیلات ناکافی موجود حمل و نقل باعث شده است و شهرها برای خدمات حمل و نقل تا حدود زیادی به سیستم خیابانهای خودمتکی هستند. برای جوابگویی به تقاضای فزاینده ترافیک اتومبیلها، ترافیک تجاری، حمل و نقل عمومی، دسترسی به کاربریهای مختلف و همچنین پارکینگ، این سیستمها همواره در حال تحمل بار اضافی هستند. سفر تابع متغیرهای زیادی است که بعضی از آنها ریشه در شخصی که سفر را انجام میدهد، دارد وبعضی دیگر شامل خصوصیات فیزیکی و غیر فیزیکی محیط می شود. به طور کلی می توان چنین فرض کرد که سفر تابع کاربری زمین است. سفرها با اهداف مختلف مانند کار، خرید، تحصیل، تفریح و … صورت می پذیرند، بنابراین طبیعی استکه غالب سفرهای صبحگاهی از مبدا منزل شروع و به مقصد کار و تحصیل پایان یابد و بالعکس سفرهای عصرگاهی از مبدا کار شروع شده و به مقصد منزل منتهی شود. بدین ترتیب می توان چنین فرض نمود که در ساعات مختلف روز جهت جریان ترافیک در مسیر مبادی تولید به مقاصد جذب سفر باشد و در اصل این مبادی و مقاصد تعیین کننده جهت جریان ترافیک می باشند. درک تغییرات حجم ترافیک در ساعات اوج، در ساعتهای مختلف روز، در روزهای هفته، در ماههای سال، توزیع در دو طرف و توزیع روی خطوط عبوری در مهندسی ترافیک، از نقطه عملکرد و طراحی بسیار مهم است. برای مثال توزیع حرکتها در دو جهت ممکن است تغییرات مشخصی را در ترددهای ساعت اوج نشان دهد. در هر حال شرایط به نحو گسترده ای در میان تسهیلات گوناگون برای محلهای مختلف درون شهری و برون شهری متفاوت است و در زمانهای اوج احتمال دارد که حجم ترافیک آنقدر نامتعادل شود که درصد بسیار بالایی از ترافیک تنها در یک جهت جریان داشته باشد. در شرایطی که جریان ترافیک در دو جهت عبوری در برخی از ساعات روز به طور چشمگیری نامتعادل باشد، می توان فضای موجود در جاده را به طور متناسبی با توزیع جهتی حرکات ترافیکی تقسیم و تعیین نمود. مسائل مرتبط با جریان نامتعادل برگشتی و ارجح و توزیع مناسب فضای موجود در جاده موضوع بحث این گزارش می باشد که در بخشهای مختلف آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.