علی اصغر آل شیخ - استادیار گروه مهندسی GIS، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
روح اله کاظمی - دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیق

سیستم های حمل ونقل ریلی درون شهری (مترو)بدلیل شرایط خاصی که دارندهمواره تحت تاثیر منابع جدیدی، در معرض بحران قرار دارند. بروزفاجعه هایی با تبعات چند جانبه _ مانند بلایای طبیعی _ منجر به وقوع بحران های ثانویه در سیستم مترو می گردد. زلزله، ترکیدن لوله های گاز و ورود گازها و پسماند های خطرناک فاضلاب به داخل تونل های مترو، نشت قنات ها و بروز سیلابهای حجیم و خارج شدن حالت طبیعی مسیر ریلی و از خط خارج شدن قطارها، نمونه های از این موارد هستند. براین اساس با بررسی تراکم جمعیت، دانه بندی قطعات، توده گذاری بناها، نحوه توزیع کارکرد- فعالیتهای مختلف، تأسیسات شهری، نظام دسترسیها، بستر طبیعی]منطقه یک[ و نتایج «مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای تهران بزرگ»، مطالعاتی انجام شد که با ارائه مدلی، پهنه بندی خطر نسبی زلزله در شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری تهران بدست آید. هدف از این تحقیق معرفی مدیریت نوین بحران که شامل روش های مناسب و ابزار جدید برای شناخت، قبول،کاهش و مقابله با خطراتی مانند زلزله باشد. همچنین مکان یابی منابع مهم مانند برق، آب، مراکزآتش نشانی، مراکزمخابراتی، انتظامی، مناطق تصمیم گیری ومدیریتی، شبکه های مرتبط وهمچنین مکان یابی منابعی که بالقوه خطرناک وخطرساز هستند، دستیابی به اطلاعات مناطق وایستگاهها وبرنامه ریزی کنترل ترافیک درهنگام وقوع سانحه، شناسایی نزدیک ترین مرکزامداد رسانی درصورت نیازدراسرع وقت و شناسایی بلاکهای بحرانی باتوجه به نوع سانحه می باشد. روش کار بر اساس دسته بندی سوانح و حوادث در مترو، پهنه بندی خطر نسبی زلزله در شبکه متروی تهران، مشخص نمودن پیامدهای زلزله در سیستم حمل ونقل ریلی درون شهری، مشخص کردن نواحی آسیب پذیر خطوط مترو در تهران، مشخص کردن نواحی آسیب پذیر در ایستگاهها، تعیین فهرست واحدهای دخیل در مدیریت بحران زلزله در متروی تهران، که در نهایت منجر به ایجاد سیستم مدیریت اطلاعات وآماده سازی مقابله بابحران در سیستم حمل ونقل ریلی درون شهری می شود.

مدیریت بحران ، سیستم حمل ونقل ، حمل ونقل ریلی(مترو)،GIS ، زلزله