وحید غلامی - کارشناسی ارشد زلزله شناسی، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
نصرالله کمالیان - استادیار موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

علل مختلفی از جمله آبگیری مخازن سدها، برداشت معدن و ذخایر نفت و چاههای تزریق، امکان وقوع لرزه خیزی القایی را فراهم میکنند. در این میان لرزه خیزی القایی ناشی از آبگیری مخازن سد RIS: Reservoir Induced (Seismicity از دیگر انواع شناخته شده تر است. آبگیری مخزن سد به طور قطع توزیع استرس را در محدوده اطراف به علت فشار ناشی از حجم بالای آب تغییر می دهد و لذا امکان تغییر روند لرزه خیزی را به دلیل فعال کردن گسله های کوچک و گاه بزرگ فراهم میکند. در این راستا ایجاد شبکه های لرزه نگاری، جهت رصد کردن مستمر لرزه خیزی نواحی اطراف سدها از جمله اقداماتی است که کمیته بین المللی سدهای بزرگ ICOLD: International ) Commission on Large Dams جهت بدست آوردن خصوصیات لرزه ای منطقه پیش و پس از آبگیری و همچنین رفتار نگاری لرزه ای سدها بر آن تاکید ویژه ای دارد. از آنجا که سد کارون 3 از جمله سدهای بزرگ کشور محسوب میشود خوشبختانه پیش از ساخت بدنه، شروع آبگیری و تا کنون، شبکه لرزه نگاری با 5 ایستگاه در منطقه به منظور جمع آوری اطلاعات فعال بوده و اکنون امکان بررسی مقایسه ای، پیش و پس از آبگیری وجود دارد. مسائلی همچون عمق لرزه زای منطقه، رابطه تغییرات سطح آب و رویداد زمینلرزه، چگونگی پخش زمینلرزه ها پیش و پس از آبگیری، چگونگی تخلیه انرژی در منطقه در این مطالعه بررسی شده اند.

لرزه خیزی القایی، آبگیری مخزن، چشمه های فعال، انرژی آزاد شده، سد و نیروگاه کارون