احمد کریمی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهرکرد
مهدی همایی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
محمد معزاردلان - دانشیار گروه علوم مهندسی خاک دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - دانشیار گروه علوم مهندسی آب دانشگاه تهران

کود-آبیاری، یکی از روشهای نسبتًا نوین کوددهی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. در این روش کودهای شیمیایی محلول در آب، با غلظتی معین مطابق با نیاز گیاه در طول دوره رشد، از طریق آب آبیاری مورد مصرف قرار م یگیرند. کود-آبیاری با سیست مهای تحت فشار منجر به افزایش کارآیی مصرف آب و کود بطور همزمان و موجب کاهش هدر رفت بخشی از کودهای شیمیایی م یگردد. افزایش راندمان مصرف کود خصوصًا کودهی ازتی به هر مقدار، عامل اساسی در کاهش هزینه های تولید و پرهیز از آلودگی نیتراتی آب، خاک و محصول م یشود (,واعظی و همکاران، ۱۳۷۹ ). عل یرغم مشکلات خشکسالی در کشور توجه به توسعه فنآور یهای نوین آبیاری در گذشته در کشور بسیار محدود بوده است. چشم انداز آینده استفاده از کودها در سیستم های آبیاری بخصوص آبیاری تحت فشار بستگی به این مهم دارد که چقدر به کشاورزی پایدار که اساس آن حفظ زیست بوم میباشد، پایبندی وجود دارد. از این رو ترویج، اشاعه و فراهم آوردن امکانات برای گسترش آبیار یهای تحت فشار و مصرف کودها از طریق آن، بستر مناسبی برای بهبود کارآیی کود و آب میباشد. روش آبیاری بر بازدة کو- آبیاری تأثیر زیادی دارد. بازدة آبیاری و توزیع یکنواخت آن در روش های مختلف آبیاری متفاوت است. بنابراین، کارآیی کود- آبیاری در رو شهای مختلف آبیاری متغییر است. ویتس و همکاران ( ١٩٦٧ ) بیان کردند که یکنواختی مصرف کود به یکنواختی مصرف آب بستگی دارد، و غیر یکنواختی آبیاری موجب مدیریت ضعیف مصرف کود، سبب ایجاد رواناب، غیر یکنواختی توزیع کود و سبب هدررفت کود می شود. برخی از پژوهشگران معتقدند که کود-آبیاری ضرورت و ماهیت آبیاری قطره ای است و این روش برای استفاده از توان کامل مواد غذایی مصرفی بسیار مؤثر است. کاربرد کودها از طریق آبیاری قطره ای راندمان مصرف کودها را افزایش میدهد. آبیاری قطره ای- نواری نوعی آبیاری قطره ای است که هم اکنون در جهان گسترش چشمگیری یافته و مدت کوتاهی است که در ایران نیز ترویج میشود. درحال حاضر استفاده از آبیاری قطر های- نواری در بسیاری از کشورهای جهان برای فرآورد ههایی همچون جالیز، گیاهان زراعی و صنعتی از جمله نیشکر، پنبه و چغندر قند رواج دارد.