شیوا بختیاری - کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس
محمد خصوصی - مدیرعامل شرکت گیاه

مصرف ب یرویه نیتروژن سبب تجمع نیترات ( NO3) در برخی محصولات سبزی و صیفی شده و سلامت انسان را به خطر می اندازد. به منظور بررسی غلظت نیترات در خیارهای تولیدی گلخانه ای (کشت آبکشت) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۸ تیمار کودی، در ۳ تکرار در سال 84-1383 انجام شد. هر تیمار متشکل از ۱۲ بوته خیار بود که در مجموع برای ۸ تیمار از ۹۶ بوته خیار استفاده شد. عملکرد تیمارها روزانه انداز هگیری شده و ۵ سری نمونه با فاصله زمانی ۱۰ روز برای تعیین غلظت نیترات به آزمایشگاه برده شد. برای انجام مقایسه غلظت نیترات خیارهای تولیدی به روش آبکشت با خیارهای مزرعه ای همزمان ۸ سری نمونه از خیارهای تولید شده از میادین شهر تهران تهیه و غلظت نیترات آنها در آزمایشگاه انداز هگیری شد. نتایج نشان داد عملکرد تیمارها به ترتیب برای تیمار شاهد برابر با 17/6، نیترات پتاسیم 18/9، سولفات روی 21/1، سولفات منیزیم 16/5، کلرور کلسیم 14/9، اسید نیتریک 17/9 و تیمار کامل 17/7 کیلوگرم بود که تفاوت بین عملکردها در سطح یک درصد معن یدار گردید. در حالیکه میانگین غلظت نیترات نمونه ها در ۵ سری نمونه برداری به ترتیب برای تیمار اول ۴۳ ، تیمار دوم ۷۶ ، تیمار سوم ۵۴ ، تیمار چهارم ۵۶ ، تیمار پنجم ۸۴ ، تیمار ششم ۴۲ ، تیمار هفتم ۱۶۰ و تیمار هشتم ۱۷۳ میل یگرم در کیلوگرم برحسب وزن تازه بود، میانگین غلظت نیترات برای نمونه های سنتی تهیه شده از بازار برابر با ۲۰۸ میل یگرم در کیلوگرم بر مبنای وزن تازه بود که اختلاف در سطح یک درصد معنیدارگردید..

نیترات (NO3) ، خیار (Cucumis sativus) ، کشت آبکشت ، کشت سنتی