مهرداد اسفندیاری - دانشگاه تهران - دانشکده علوم - گروه زمین شناسی
مهدی امینی - دانشگاه تهران - دانشکده علوم - گروه زمین شناسی

در این بررسی که برای مطالعه خصصویات شمیایی، فیزیکی و منیرالوژیکی کانیهای رسی صورت گرفته، واحدهای تشکیل دهنده آبرفتهای منطقه بر اساس تغییر رنگ و بافت (از نظر رسوب شناسی) تفکیک شده و تعدادی از واحدهای سطحی و عمقی در رسوبات غرب شهرستان ملایر انتخاب شدند. برای مطالعات کانی شناسی به روش جکسون و مهرا نمونه ها آماده شده و با استفاده از دستگاه پراش نگار پرتو X رسهای ریز و درشت دانه بصورت جداگانه پراش نگاری شدند. مطالعات شیمیایی شامل تجزیه شیمیایی نمونه ها و اندازه گیری CEC و PH می باشند و با استفاده از آن ترکیب شیمیایی و فرمول ساختمانی کانیهای رسی موجود در منطقه تعیین گردیده اند. نتایج نشان میدهد که در همه واحدها کانیهای ایلیت و کلریت دیده می شوند و کانی اسمکتیت در بخش رس ریز ظاهر می گردد. علاوه بر آن کانیهای مختلف ایلیت – اسمکتیت ، کلریت – اسمکتیت در بعضی مناطق شناسایی شده است. کانی ایلیت موجود در منطقه دارای منشا موروثی می باشد (با توجه به اندیس ویور) ، در بعضی مناطق ایلیت ناخالص بوده (K2O پایین) و از طرف دیگر از سطح به عمق از میزان K2O ایلیت کاسته می شود (با توجه به نسبت پیک 001/002) که این مسئله ناشی از هوازدگی ایلیت و همینطور جذب پتاسیم توسط گیاهان در سطح است. کلریت نیز دارای منشا موروثی می باشد، و لیکن اسمکیت علاوه بر منشا موروثی بخشی از آن مربوط به فرآیندهای پدوژنیک می باشد.