سیداحمد مظاهری - عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
برایان ای چنهال - دانشگاه علوم زمین، دانشگاه ولگانگ ، نیوساوث ولز، استرالیا

اسکارن های آهن دار سنگان خواف، یکی از بزرگترین اسکارن های مگنتیتی ایران است که در فاصله 290 کیلومتری جنوب شرقی مشهد واقع است. توالی های اهکی (میزبان اسکارن آهن دار) باسن کرتاسه پسین گرانیتوئیدهای نوع I کوه سرنوسرباسن احتمالی ائوسن پسین تا الیگوسن پیشین مورد نفوذ قرار گرفته است. اسکارن های سنگان طی دو مرحله اولیه درجه حرارت بالا یا پیشرونده (II,I) و دو مرحله درجه حرارت پایین تر یا پسرونده (IV , III) به وجود آمده است. در مرحله I سنگ آهک عمدتا کلسیتی توسط اسکارن مجاورتی جایگزین گشته و با گارنت اندرادیتی فراوان و مرحله (II) با مجموعه آندرادیتی – هدنبرژیتی مشخص می گردیده و مرحله III عمدتا به آمفیبول غنی از آلومینیوم (هاستینگزیت) و مرحله IV با آمفیبول کم آلومینیوم (فرو آکتینولیت)، کلریت و مگنتیت مشخص می گردد. فازهای تعادلی تجربی همراه با داده های حاصل از مطالعه سیال های درگیر (fluid inclusions) نشان داده است که در سنگان حرارت بین 375 تا 550 درجه سانتیگراد در تغییر بوده است. فشار کمتر از 1 کیلوبار تخمین زده می شود. ترمومتری کلریت های پسرونده نیز حرارت های 231 تا 308 درجه سانتی گراد را بدست داده است. سیال های درگیر، حرارت های بین 448 تا 449 درجه سانتی گراد را نشان می دهد. داده های ایزوتوپی میزان XCO2 سیال های اسکارن ساز را 0/3 تا 0/8 برای گارنت اسکارن و 0/1 تا 0/15 برای گارنت – کلینوپیروکسن اسکارن تخمین زده است.