محمد وحیدی نیا - دانشگاه فردوسی مشهد
علی اصغر آریایی - دانشگاه فردوسی مشهد

حوضه رسوبی کپه داغ یکی از واحدهای زمین شناسی با اختصاصات ساختمانی متفاوت از سایر نقاط ایران است که در شمال و شمال شرق ایران قرار گرفته است. در این حوضه رسوبات دریایی به طور ممتد و باضخامتی در حدود 6000 متر از ژوراسیک تا الیگوسن بر جای گذشته شده است. ناحیه مورد مطالعه در شرق این حوضه قرار گرفته و در راستای این بررسی سه مقطع چینه شناسی به ترتیب از غرب به شرق در روستای آبدراز و گردنه مزدوران و شرق روستای پادها اندازه گیری شده است. در تمام این مقاطع مرز تحتانی سازند آبدراز با سازند آی تامیر به صورت ناپیوستگی هم شیب (پاراکونفورمیتی) و مرز فوقانی آن با سازند آب تلخ به صورت هم شیب (کونفورم) می باشد. لیتولوژی عمده این سازند را مارنهای خاکستری متمایل به آبی و شیلهای خاکستری روشن تا سفید تشکیل داده و درمجموع دارای سه تا پنج لایه چاکی لایمستون به رنگ سفید تا خاکستری روشن می باشد. از کل نمونه های برداشت شده تعداد 37 جنس و 72 گونه میکروفسیل فرامینیفر و 4 جنس و 3 گونه میکروفسیل غیر فرامینیفر شناسایی شده است. علاوه بر این ماکروفسیلها 13 جنس و 8 گونه تشخیص دادهشده و بر اساس تجمع فسیلی ذکر شده در محدوده مورد مطالعه 5 بیوزون اصلی شناسایی شده است که به ترتیب از پایین به بالا عبارتند از : 1- بیوزون A: شامل Rotalipora appenninica واقع در قسمت فوقانی سازند آی تامیر 2- بیوزونB: شامل Globotruncana helvica 3- بیوزون C: شامل Globotruncana schneegansi 4- بیوزون D: شامل Globotruncana concavata 5- بیوزون E: شامل Globotruncana Foraicata بر اساس بیوزوناسیون و مجموعه فسیلی شناخته شده اعم از میکرو و ماکروفسیلها سن سازند ابدراز در شرق حوضه کپه داغ تورونین – کونیاسین و قسمتی از سانتونین تعیین شده است. در ضمن بر اساس مطالعه میکروفاسیس ها در سنومانین یک محیط شلف کم عمق وجود داشته و در تورونین بر عمق حوضه افزوده شده و سپس در اواحر تورونین و در کل کونیاسین عمق حوضه در حال تغییر بوده به طوری که در زمانی که عمق حوضه زیادتر بود. شیلهای خاکستری رنگ و زمانی که عمق آن کمتر بود چاکی لایمستونها را بر جای گذاشته است. در سانتونین مجددا و رفته رفته عمق حوضه زیاد شده و این حالت در قسمت اعظم سازند آب تلخ نیز برقرار بوده است.