محمدعلی آرین - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران-شمال
حسین معین وزیری - استاد گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت معلم

در شمال کرمانشاه، بین سنقر و مریوان و منطبق بر زون زاگرس خرد شده، توالی نسبتا پیوسته ای از سنگهای افیولیتی با امتداد شمال غرب – جنوب شرق رخنمون دارند. چند توده نفوذی متعلق به ائوسن فوقانی به داخل و یا در کنار این مجموعه تزریق شده و سنگهای درونگیر خود را تحت تاثیر قرار داده اند. سنگهای این مجموعه افیولیتی شامل پریدوتیت، سرپانتینیت ، گابرو، دایکها و گدازه های کم وبیش تجزیه شده همراه با رسوبات دریایی؛ آهکهای سلیسی، رادیولاریت ورسوبات رس دار غنی از آهن بین چینه ای با گدازه ها است. چینه بندی این مجموعه افیولیتی هر چند به شدت تکتونیزه، با توالی رخساره های سنگ شناسی پوسته اقیانوسی شباهت دارد. با توجه به سن رادیومتری دیابازهای ناحیه صحنه (77/6 تا 85/2 میلیون سال) واقع در جنوب شرقی این افیولیتها و همراهی آهکهای کرتاسه بالایی با بازالتهای حد بالایی مجموعه افیولیتی، سن رانده شدن گوه ها افیولیتی را تورونین – مایستریشتین می دانیم. بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهد که دایکهای دلریتی و گدازه های همراه این مجموعه افیولیتی دارای ترکیب توله ایتی، قلیایی و تحولی است. به نظر می رسد که مجموعه افیولیتی کرمانشاه یک پوسته اقیانوسی کم وسعت با نرخ کم گسترش بوده و یا اینکه بخشی از پوسته ایانوسی مجاور حاشیه غیر فعال پلیت عربی بوده باشد. حجم کم پریدوتیت و گابرو پوسته اقیانوسی نشانه این است که بخش 1و2 و کمی از بخش 3 پوسته اقیانوسی بر روی قاره فرا رانده شده اند.