محمد معانی جو - گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان
فرهاد آلیانی - گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان

در اطاف همدان (فقیره) یک سری کتنی سازی آنتیموان صورت پذیرفته است که با گرانیتوییدهای الوند در ارتباط بوده و برای نخستین بار گزارش می شود. کانی سازی به صورت چندین رگه شناسایی شده که ضخامتی متغییر تا 0/7 متر دارند. رگه ها دارای شیب زیاد بوده و در محل گل ها تشکیل شده اند و این گسل ها محل عبور سیالات کانی ساز می باشند. رگه ها شامل استیبنیت، پیریت، رآلگار و اورپیمنت بوده و کوارتز کانی باطله ی اصلی است. بافت کانی ها به صورت پرکننده فضای خالی بوده و برشی شدن در رگه ها دیده می شود. سنگ میزبان رگه های کوارتز-استیبنیت، یعنی مونزو گرانیت ها، بخش اصلی پلوتون توده الوند را تشکیل می دهند. در مقاطع میکروسکوپی، کانی های عمده مونزوگرانیت ها را کوارتز، پلاژیوکلاز سدیک (الیگوکلاز)، ارتوکلاز، بیوتیت و گاهی مسکوویت تشکیل می دهد. مقدار میانگین آنتیموان در رگه ها 30/5 درصد، طلا 0/83ppm و آرسنیک 498ppm بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده، مقادیر Ag, As, Au, Sb, Cr, Co, Ni, Sn, Hg در سنگ های همبر بسیار بیشتر از مقدار متوسط جهانی آنها بوده و احتمالاً دارای آنومالی هستند. نمودارهای عنکبوتی نشان می دهند که الگوی پراکندگی عناصر کمیاب و REE سنگ های گرانیتی و رگه ها یکسان و بیانگر ارتباط ژنتیکی بسیار نزدیک بین آنها است. با جمع بندی شواهد موجود می توان نتیجه گیری کرد که کانی سازی در فقیره احتمالاً از نوع اپی ترمال است.