محمد غفوری - گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
یونس نیازی - گروه عمران دانشگاه فردوسی مشهد

تونل کلات در انتهای راه اسفالته مشهد- کلات قرار دارد و حدود دوازده سال پیش احداث شده و در طی این مدت، بخش هایی از آن به طور موضعی ریزش کرده است. هدف از این مقاله، ارائه مطالعات زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیکی صورت گرفته برای ایمن سازی آن، جهت رفت و آمد وسایل نقلیه و عابرین پیاده می باشد. این تونل از محل یال ناودیس کلات شامل مجموعه ماسه سنگی و آهکی مربوطه به کرتاسه بالایی به نام سازندهای نیزار و کلات عبور می کند. شیب لایه ها به طرف شمال غرب بوده و از 45درجه در ابتدای تونل تا حدود 30درجه در پایان آن تغییر می کند. ناپیوستگی های مهم در تونل، لایه بندی، درز و شکاف ها و گسل می باشد. در اثر برخورد درزه ها با لایه بندی، بلوک هایی تشکیل شده که دارای پتانسیل لغزش و ریزش به درون تونل هستند. برای براورد کیفیت توده سنگ در بر گیرنده تونل و رده بندی مهندسی آنها جهت استفاده از پوشش مناسب از دو روش RMR و Q استفاده شده است. در رده بندی RMR توده سنگ میزبان تونل بیشتر از نوع مناسب (fair) با رده III در صورتی که در رده بندی (Q) توده سنگ تغییر بیشتری نسبت به RMR نشان می دهد.