ابراهیم غلامی - گروه زمین شنا سی دانشگاه بیرجند
میر علی اکبر نوگل سادات - گروه زمین شنا سی دانشگاه بیرجند

واژه ی ژئودینامیکمبین فرایندهای زمین پویایی در یک منطقه است . بر اساس مطالعات سنگ شناسی و ساختهای موجود در سطح زمین می توان از عملکرد نیرو های درونی زمین در زمانهای مختلف مطلع شد . در این تحقیق با مطالعه ی وضعیت سنگ شناسی ، ریخت زمین ساختی و خصوصیات ساختاری در یک منطقه ی گسترده ، چگونگی تاثیر نیرو های درونی و ایجاد حوضه های متعدد و نیز بسته شدن آنها مورد بررسی قرار گرفت . منطقه مورد مطالعه متشکل ازدو بخش با روند های شمال - جنوب و شمال غرب - جنوب شرق است . بخشی از منطقه که روند شمال غرب - جنوب شرق دارد شامل یک مجموعه از واحد های ژو راسیک تا عهد حاضر است در حالی که بخش با روند شمال - جنوب در بر گیرنده ی سنگهای ژوراسیک نبوده و ترادف رسوبی آن از کرتاسه شروع گردیده است. در بررسیهای ساختاری و ریخت زمین ساختی که چینها ، گسلها ، درزه ها ، خطواره ها ، پرتگاه های گسلس ، مقطع دره ها ، انحنای کوهستان ، انحنای رودخانه ها ، ... مورد ارزیابی قرار گرفتند ، این نتیجه حاصل کردید که منطقه تحت تاثیر یک سیستم فشاری - برشی راستگرد است . بخش با روند شمال غرب - جنوب شرق بیشتر متحمل فشردگی شده در حالی که بخش با روند شمال - جنوب بیشتر متحمل برش خور دگی می گردد . نتایج حاصل از این پژوهش با نتایج حاصل از مطالعات ساختاری و پترو لو ژیکی مناطق جنوب وجنوب شرق بیرجند همخوان بوده و اعمال تنش کششی در ژوراسیک - اوایل کرتاسه را در این بخش از کشور نشا ن داده و اعمال رژیم زمین ساخت فشاری با راستای شمال شرق - جنوب غرب را نیز تایید می کند . در اثر عملکرد رژیم زمین ساخت کششی مقدمات ایجاد دو کافت در این منطقه فراهم گردیده است . یکی از کافتها از جنوب قاین با راستای شمال غرب - جنوب شرق به سمت شمال غرب و دیگری از جنوب قاین با راستای شمال - جنوب به طرف جنوب امتداد داشته است . در اثر کشش حا کم بر منطقهگرابنها شکل گرفته و رسوبگذاری در آنها آغاز گردیده است . این گرابنها مراحل اولیه ی کافتهای فوق الذکر هستند . تاثیر کشش بر کافت با راستای شمال غرب -جنوب شرق واضح تر و عملکرد برش در کافت با راستای شمال - جنوب بیشتر بوده است .