سلیمان کوثری - سازمان زمین شناسی کشور طرح اکتشافات طلا

عناصر هم خانواده (پاراژنز) در کانسارهای مس اسکارن عبارتند از : سرب، روی، نقره، کادمیوم، ارسنیک، آنتیموان که معمولا در بخشهای فوقانی یک توده کانی ساز تجمع پیدا می نمایند و عناصر وانادیوم، کبالت، نیکل، مولیبدنیوم، بیسموت، قلع و مس در بخشهای تحتانی شکل می گیرند. حضور چنین آرایشی در اکثر کانسارهای پلی متال، مس، سرب و روی اسکارن به صور کلی ثابت و تایید شده می باشد بطوریکه کاهش نسبت عناصر تجمع یافته در بخشهای فوقانی (supra ore indicator elements) به عناصر شکل گرفته در بخشهای تحتانی کانسار (Sub ore indicator elements) بطور یکنواحت ازسطح به عمق کاهش می یابند. مهمترین عناصر شاخص در کانسارهای مس اسکارن که حاصلضرب عناصر فوق کانساری به تحت کانساری آن منتهی به تهیه ضرایب زونالیتی استاندارد گردیده اند عبارتند از : pb , Ag بعنوان عناصر فوق کانساری و Cu, Zn بعنوان عناصر تحت کانساری. در مورد کانسارر انجردد ضریب زونالیتی pb,Ag/ Cu,Zn واقع در سطح فوقانی تونل شماره یک ؟؟؟ می باشد در صورتیکه همین ضریب در محدوده آنومالی شماره 2واقع در گوشه شمال شرقی محدوده اکتشافی و بفاصله یک کیلومتری رقم ؟؟؟ است. مقایسه این دو ضریب که اولی همراه با کانسار شناخته شده انجرد و دومی مربوط به آنومالی فاقد کانی سازی اقتصادی در سطح می باشد، نشان دهنده وجود یک رابطه ژنتیکی است که بر اساس روابط شیمیایی عناصر هم خانواده بنا گردیده است . حفر چندین گمانه اکتشافی در محدوده آنومالی شماره 2 منجر به کشف کانسار اسکارن (ذخیره پنهان) در عمق 20 متری گردیده که دارای حداقل ذخیره اقتصادی 1025 تن مس می باشد. نتایج بدست آمده از حفاریها، صحت ضرایب زونالیتی و مدل ژئوشیمیایی برای کانسارهای اسکارن را تایید کرده و این ضرایب می توانند بعنوان ضرایب مدل استاندارد اکتشافی و همچنین در توسعه معادن کاربرد داشته باشند.