علیرضا زراسوندی - دانشجوی دکتری زمین شناسی اقتصادی، بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز
ساسان لیاقت - بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز

توده های نفوذی گرانیتوئیدی دره زرشک و علی آباد و کانه زایی مس پورفیری همراه آنها در جنوب غرب استان یزد، درقیمت غربی زون ایران مرکزی و کمربند آتشفشانی – نفوذی ایران قرار دارد. این توده ها با نفوذ در واحدهای رسوبی کرتاسه و سکانس آتشفشانی – رسوبی بعد از آن (ائوسن) ، کانه زایی مس پورفیری اسکارن سای را در منطقه باعث شده اند. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش کنترل کننده های ساختاری ماگمایی به خصوص گسل های امتداد لغز و گسل های ثانویه مرتبط با آنها در جای گیری کانسارهای مس پورفیری علی آباد و دره زرشک می باشد. بر این اساس، مطالعات ساختاری از قبیل بررسی عناصر ساختاری منطقه (گسل ها و درزه ها) و مطالعات لیتوژئوشیمیایی به عنوان ابزارعای مورد استفاده مد نظر بوده اند. مطالعات لیتوژئوشیمیایی نشان می دهد که ماگمای میزبان این کانسارها یک ماگمای گرانیتوئیدی تفریق یافته ، ساب آلکالن و تیپ I می باشد که در یک محیط کمان قاره ای و همزمان با برخورد شکل گرفته است. مطالعات ساختاری نیز نشان می دهد که الگوی ساختاری منطقه، الگوی مرتبط با مناطق برشی ساده راستگرد می باشد که زون اصلی دگر شکلی (PDZ) در آن گسل راستا لغز دهشیر – بافت می باشد. بطور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که جای گیری این توده ها به همراه کانه زایی مس پورفیری آنها در یک شکستگی و یا فضای کششی (tensional gash) صورت گرفته است و این زون کششی ما بین گسلهای راستا لغز فرعی (P) از سیستم گسلی دهشیر – بافت تشکیل شده است.