غلامرضا فتوحی راد - دانشجوی دکتری گروه زمین شناسی - دانشکده علوم - دانشگاه تربیت معلم تهرا
صدرالدین امینی - گروه زمین شناسی - دانشکده علوم - دانشگاه تربیت معلم تهران

سنگ های آذرین مافیک و اولترامافیک موردمطالعه متعلق به یک مجموعه افیولیتی هستند که در شرق بیرجند واقع شده است. نتایج نمودارهای کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان می دهد که گابروها و تعدادی از پریدوتیت ها متعلق به سری انباشتی ماگمای مورب زون گسترش کف اقیانوس می باشند و تعدادی از پریدوتیت ها نیز از انواع متافوریک (تکتونیک ها) هستند . سری ماگمایی سنگهای آذرین مورد مطالعه بر اساس نمودارهای ژئوشیمیایی تولئیتی است. مشابهت الگوهای عناصر کمیاب در نمودارهای عنکبوتی نیز وابستگی این سنگها را به ماگمای بازالتی غنی از منیزیم نوع مورب تایید می نماید. نتایج ژئوترموبارومتری تعدادی از این سنگ ها که بر اساس کالیبراسیونهای مختلف محاسبه شده است دماهایی بین 944 درجه سانتیگراد در گابروها تا 1294 درجه سانتیگراد در پریدوتیت ها بدست داده است. برای تبلور این سنگ ها بر اساس محاسبات نرم افزار ترموکالک هلند و پاول دماهایی بین 748 درجه سانتیگراد در گابروها تا 1282 درجه سانتیگراد در پریدوتیت ها و فشارهایی بین 17/46 در گابرو تا 24/7 و 33/6 کیلوبار در پریدوتیت ها بدست آمده است. اغلب دماهای بدست آمده مذکور بخصوص دماهای ترموکالک برای تبلور این سنگ ها از ماگمای غنی از منیزیم نوع مورب در یک مرکز گسترش کف اقیانوسی منطقی می نماید.