ابوالفضل فرامرزیان - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
عبدالحسین امینی - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

سازند زیوه/ یور (الیگوسن فوقانی – میوسن میانی) به عنوان مناسبترین واحد آواری مستعد سنگ مخزن در دشت مغان عمدتا متشکل از واحد کنگلومرایی، ماسه سنگی و گلی است. به منظور فهم گسترش جانبی و قائم افقهای مستعد مخزن در این سازند آواری نحوه پراکنش واحدهای مختلف آن در دشت مغان تجزیه و تحلیل این سازند از نگاه سکانس استراتیگرافی در رخنمون های موجود (بویژه مقطع تیپ) به عنوان یک پروژه اصلی مد نظر قرار گرفته است. مقاله حاضر به عنوان بخشی از پروژه مذکور ضمن تجزیه و تحلیل دقیق پتروفاسیس های سازنده این مجموعه آواری نقش پتروفاسیس ها را در تشخیص سطوح اصلی لایه بندی (Stratal surface) ، سیستم تراکتها (System tracts) و نهایتا سکانس های سازنده (Constituent sequences) مورد بررسی قرار می دهد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که تجزیه و تحلیل دقیق پتروفاسیس ها می تواند کمک بسیار موثری در کنار بررسی های صحرایی جهت مطالعات سکانس استراتیگرافی با استفاده زا داده های رخنمون باشد. بررسی های حاضر نشان میدهد که گسترش سیمان کربناته در پتروفاسیس های ماسه سنگی سازند زیوه عمدتا به از هم پاشیدن شدن و انحلال قطعات کربناته حاصل از تخریب درون حوضه ای واحدهای غنی از کربنات یا کربناتهایی هستند که درحال حاضر هیچ اثری از آنها در توالی های رسوی دیده نمی شود و یا رخنمونهای بسیار جزئی از آنها در دسترس است. بر این اساس وجود چنین سیمانهایی به فرسایش یک افق کربناته در زیر این پتروفاسیس ها مرتبط می گردد که این امر در تشخیص حداکثر گستردگی سطح آب دریا (mfs) در توالی های رسوبی مورد استفاده قرار گرفته است. گسترش سیمان اهندار (اکسید اهن) در قاعده بعضی از توالی های ماسه سنگی نیز برای تعیین مرز سکانسی در توالیها به کار رفته است. وجود مواد الی، شکل و پراکندگی آنها در پتروفاسیس های مورد مطالعه، ماهیت رسوب شناسی پتروفاسیس ها (میزان و نوع کانیهای رسی موجود در آنها) بلوغ کانی شناسی بلوغ بافتی پتروفاسیسها و ماهیت ذرات آواری موجود در آنها از دیگ رمواردی هستند که در این مالعه برای درکمفاهیم اساسی سکانس استراتیگرافی مورد استفاده قرار گرفته است.