داریوش طاهری - دانشجوی دوره دکترای زمین شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا نیکودل - گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
ابراهیم شریفی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس

ساختگاه سدهای شمیل و نیان در فاصله 80 کیلومتری شمال خاوری شهر بندر عباس واقع شده اند که دارای عرض های شمالی ً47 َ31 27 درجه سانتی گراد و ً06 َ33 27 درجه سانتی گراد و طول های شرقی ً24 َ53 56 درجه سانتی گراد و ً05 َ51 56 درجه سانتی گراد می باشند. فاصله این دو ساختگاه از هم حدود 10 کیلومتر می باشد. به منظور ارزیابی ویژگی های زمین شناسی و ژئوتکنیکی توده سنگهای این دو ساختگاه بررسی های صحرائی و آزمایشگاهی گسترده ای انجام گردیده است. بطور کلی مصالح در بر گیرنده این دو ساختگاه شامل 2 تا 4 متر لایه آبرفتی و حدود 22 متر کنگلومرا و از آن به بعد تناوبی از کنگلومرا و گلسنگ می باشد. در آغاز این بررسی ها عملیات ژئوفیزیک صحرائی شامل روش های ژئوالکتریک، لرزه ای و سرعت انتشار موج P به منظور تعیین ضخامت لایه ها، عمق سنگ بستر و سطح آب زیر زمینی و همچنین رده بندی این توده سنگها در سیستم RGC انجام گردیده است. بر اساس آزمونهای آزمایشگاهی مقاومت فشاری میانگین آنها MPa 16، مدول یانگ معادل برابر 6/5 GPa، ضریب پوآسون برابر 0/2 و سرعت موجهای S,P به ترتیب برابر 1800 و 1100 متر بر ثانیه بدست آمده است. بر اساس رده بندی RMR توده سنگهای ساختگاه معادل 45 و 44 به ترتیب برای لایه های کنگلومرآیی و گلسنگی بدست آمده است. بطور کلی بر اساس این بررسی توده سنگهای ساختگاه از لحاظ مقاومتی در رده سنگهای متوسط تا ضعیف قرار دارند و بخصوص گلسنگها به علت حساسیت زیادی که نسبت به آب دارند، در حالت اشباع مقاومت آنها افت می نماید، به این ترتیب علاوه بر لزوم احداث یک پرده آب بند در محل محور سد، اجرای تزریق تحکیمی در محل پی این دو سد، ضروری بنظر می رسد.