مصطفی رقیعی - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مریم رمضانی مجاوری - پزشک عمومی و کارشناس کلینیک مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گلستان

زمی نشناسی پزشکی شاخ های از علوم است که به تأثیر مواد تشکی لدهنده زمین در سلامتی انسانها م یپردازد. با توجه به این که استان گلستان در کمربند ل سهای جهان قرار دارد، این احتمال م یرود که ارتباط تنگاتنگی بین نهشت ههای لسی و بروز برخی از بیمار یهای اندومیک مانند سرطان مری وجود داشته باشد و این مقاله به بررسی نهشت ههای لسی از دیدگاه زمی نشناسی پزشکی جهت تشخیص و پی شبینی سرطان مری در استان گلستان م یپردازد. در این مطالعه نمون هبرداری از نهشت ههای لسی استان گلستان از شرق به غرب انجام شد. نمون ههای جم عآوری شده جهت شناسایی کان یهای موجود، مورفولوژی سطحی کان یها و تجزیه شیمیایی ب هترتیب از روش پراش پرتوایکس،(XRD) میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) و انرژی پراکندگی تجزیه اشع هایکس (EDAX) مورد استفاده قرار گرفت. در مطالعات کان یشناسی کان یهای غالب کوارتز، فلدسپار و کلسیت است. کان یهای رسی آن نیز ایلیت و کلریت است که در حدود 9/2درصد م یباشند. مقدار سیلیس از 56/3 تا 45/4 ٤٥ درصد متغیر است. اندازه دان هها از شمال شرقی به طرف جنوب غربی کاهش م ییابد و ترکیبات شیمیایی نهشت ههای لسی حاوی ،Si ، Ca و K ،Al م یباشد که م یتوان به کان یهای کوارتز، فلدسپار، کلسیت، ایلیت و کلریت نسبت داد. برطبق شواهد زمی نشناسی پزشکی، نهشت ههای لسی استان گلستان م یتواند ارتباط تنگاتنگی با شیوع منطق های سرطان مری داشته باشد به دلیل تأثیر کان یهای رسی بر چرخه بیوشیمیایی، وجود سیلیس بالا در ترکیبات شیمیایی نهشت ههای لسی، ارتباط مستقیم اندازه دان هها با درصد شیوع سرطان مری و نظر به این که کمربند سرطان مری با کمربند پراکنش نهشت ههای لسی انطباق دارد پیشنهاد م یگردد، سرطان مری در استان گلستان با دیدگاه زمی نشناسی پزشکی مورد مطالعه قرار گیرد.

سرطان مری، نهشت ههای لسی، زمی نشناسی پزشکی، استان گلستان