مصطفی رقیمی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدزمان دماوندی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

منابع معدنی استان بصورت شدادی و پیشینه تاریخی شامل سرب و روی، آهن، مس، قلع، تیتانیوم، بوکسیت و لاتریت ، کوارتز، گچ، سنگ آهک ساختمانی ، نهشته های لسی، شن و ماسه، املاح تبخیری زغال سنگ می باشد. در حال حاضر حدود 10 معدن عمده زغال سنگ، سنگ لاشه و بوکسیت در سطح استان مشغول به فعالیت هستند و در حدود 20 موافقت اصولی اکتشاف زغال سنگ نیز صادر شده است. در راستای توسعه و پیشرفت استان در حال و آینده نیاز به پی جویی و بهره برداری منابع معدنی می باشد که این نیز اثرات زیست محیطی معدنکاری به به دنبال خواهد داشت. این اثرات را می توان با توجه به روشهای معدنکاری در سحطح استان به دو دسته تقسیم نمود. یکی از اثرات زیست محیطی اکتشاف و دیگری اثرات زیست محیطی استخراج می باشد. بعنوان یک قاعده کلی اثرات زیست محیطی در مراحل اکتشاف کمتر است. فقط در خصوص استفاده از مواد منفجره در اکتشاف لرزه نگاری نتایج مخربی دارد. همچنین احداث راه جهت عبور و مرور و وسایل نقلیه نیز باعث از بین رفتن گیاهان و در نتیجه امکان فرسایش خاک را ایجاد می نماید. باید اثرات زیست محیطی با روشهای معدناری توام مورد بررسی قرار گیرد. معدنکاری زیر زمینی اثرات زیست محیطی کمی را در بر دارد و جدی ترین خطر آن ریزش است. اما معادن زیر زمینی زغال سنگ با خطر اتش سوزی و انفجار مواجه می باشند. و کارگران معادن زغال سنگ بدلیل استنشاق گرد و غبار در معرض بیماریهای ریوی و تنفسی هستند و همچنین انباشت مواد معدنی در روی سطح زمین باعث آلودگی آبهای سطحی و زیر زمینی می شود. نظر به اینکه معدنکاری در استان چه بصورت روباز و چه باروش زیر زمینی با توجه به آهنگ رشد استان اجتناب ناپذیر است، لذا در این راستا باید تدابیری اندیشید که جهت حفظ و حراست محیط زیست منطقه با برنامه ریزی و تعیین روشهای مناسب حداقل اثرات زیست محیطی معدنکاری را دربر داشته باشد.