رضا کازرانی نژاد - کارشناس ارشد فرآوری مواد معدنی، مرکز تحقیق و توسعه زغالسنگ کرمان
صمد بنیسی - دانشیار فرآوری مواد معدنی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمد شمسی - رییس ایمنی فنی کارخانه زغالشویی زرند

برای تامین ایمنی در محیط کار و جلوگیری از بروز حادثه باید خطر را شناخت و میزان آن را بطور کیفی و کمی تعیین نمود. این کار برای کارخانه زغالشویی زرند بزرگترین کارخانه فرآوری زغالسنگ ایران با داشتن میانگین 1000 نفر پرسنل در فاصله سال های 78 تا 81 انجام شد و نتایج آن با وضعیت ایمنی کارخانه تغلیظ سرچشمه و کارخانجات زغالشویی آمریکا مقایسه گردید. در این چهار سال جمعا 41 فقره حادثه اتفاق افتاده است که متاسفانه دو مورد آن منجر به مرگ شده است. متوسط فراوانی حادثه 5/2 و انحراف معیار آن 2/3 بوده که نشان دهنده وضعیت خوب ایمنی کارخانه است. بدون در نظر گرفتن حوادث منجر به فوت، شدت حادثه 0/09 و ضریب شدت – فراوانی حادثه 0/023 بدست آمد. بیشتری حوادث (48/8%) بین ساعت 9 تا 11 صبح یعنی اوج فعالیت روزانه کارگران و در روزهای شنبه، یکشنبه و جمعه با مقدار متوسط 17/1% اتفاق افتاده است. بالاترین نرخ حوادث در ماه مهر به میزان 22% ازکل حوادث رخ داده است که ناشی از فصل برداشت پسته در شهرستانزرند و در نتیجه خستگی بیش از حد کارگران و نیز مرخصی های بیش از حد است. گروه سنی بالای 45 سال بیشتر در معرض حادثه بوده اند (80/5%) که این ناشی از زیاد بودن متوسط سن کارکنان کارخانه زغالشویی زرند است. بررسی اندام های آسیب دیده نشان داد که دستها با 35/9% بیشترین و تنه با 13/2% کمترین آسیب دیدگی را داشته اند و سر و گردن، دست چپ، دست راست و پای راست به ترتیب بیشتر در معرض حادثه بوده اند. مطالعه دقیق حوادث در چهار سال گذشته نشان داد که مهمترین عوامل بوجود آورنده حوادث به ترتیب عبارتند از: سرخوردن یا سقوط (19/5%) ، تصادم با وسایل نقلیه (14/6%)، ماشین آلات (12/2%) و سقوط اجسام (12/2%).

ایمنی ، شاخص ایمنی ، کارخانه زغالشویی زرند