محمدرضا طاهری - فوق لیسانس ژئومورفولوژی و برنامه ریزی محیطی و مدیر مرکز مطالعات جغرا
معصومه مقبل - دانشجوی فوق لیسانس اقلیم شناسی و برنامه ریزی محیطی دانشکده جغرافیا د

خلیج فارس به دلیل عمق کم، جابجایی و گردش ناقص آب و ارتباط بسیار محدودتنها از طریق تنگه هرمز با آبهای آزاد، دارای اکوسیستم بسیار حساس و شکننده است از سوی دیگر خلیج فارس و کشورهای حاشیه آن دارای منابع عظیم نفت و گاز می باشند که با توجه به مصرف زیاد نفت در جهان آمار ترافیک دریایی منطقه حکایت از ترافیک سنگین نفتکشها دراین منطقه دارد از مهمترین دلایل آلودگی خلیج فارس می توان به احداث بندرگاهها، اسکله های متعدد، پالایشگاههای نفت و گاز، کارخانه های پتروشیمی و ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی، حرکت نفت کش ها و شناورها رها کردن آب توازن کشتیها، حفاری ها و عملیات کشف نفت، تراوش و استخراج نفت و ریختن زباله ها از داخل شناورها و آلودگی ناشی از تخلیه فاضلاب و سایر عوامل دیگر اشاره کرد. دراین بین صنعت نفت به علت تولید الینده های بیشماری از مرحله تولید و ا ستخراج نفت خام تا پالایش و مصرف فراورده های نفتی دارای جایگاه ویژه ای است لذا برای مطالعه آثار فعالیت های تولید نفت خام بر محیط زیست، ابتدا پس از شناسایی وضعیت محیط زیست منطقه و شناسایی فعالیتهای مرتبط با بهره برداری و تولید نفت خام، برای تعیین آثار مثبت و منفی فعالیتهای نفتی بر محیط زیست، زیست بوم دریای خلیج فارس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی آثار محیط زیستی بیانگر این مساله است که آلودگی ناشی از نشت چاهها، لوله های انتقال و نفتکشهای غول پیکر، پسابهای نفتی، سروصدای ناشی از فرایند سوزاندن گازهای تفکیکی در مشعل، حمل و نقل و جابجایی نفت خام و ... از مهمترین پیامدهای زیست محیطی منطقه هستند که باعث آلودگی آب دریا، موجودات، خاک و هوا و پیامدهای بعدی آن می شوند. در نتیجه برای کنترل و حذف آثار زیانبار ناشی از فعالیتهای نفتی در منطقه در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی در فرایندها و در خرید یا طرحی تجهیزات جدید، اجرای پروژه های بهسازی و پاکسازی محیط و انجام اقدامات اصلاحی ضروری به نظر می رسد.

خلیج فارس، محیط زیست، آلودگی نفتی، پیامدها.