مهدی زارع - کارشناس زمین شناسی مهندسی، بخش شناسایی مناطق زلزله زده، موسسه بین ا

اهمیت بررسی ساختگاه سازه های مهندسی و بویژه محل محور و مخزن سدها از دیدگاه خطر زمین لغزش به حدی است که اکنون این مسائل در گروههای مهندسین مشاور بزرگ، در جهان با دقت و در برنامه مطالعات اصلی در نظر گرفته می شود. اهمیت این مساله را می توا به این ترتیب دریافت که یکی از سخنرانیهای اصلی درجلسه عمومی ششمین سمپوزیوم جهانی زمین لغزه که درکشور نیوزلند (در سال 1992) برگزار گردید، به همین موضوع (مساله زمین لغزش در محدوده سدها) اختصاص یافته بود. متاسفانه مساله یاد شده درکشور ما به صورت یک برنامه ویژه در مطالعات عاد مهندسین مشاور، برای ساختگاه سدها مورد توجه نمی باشد. به این ترتیب مشاهده می گردد که عدم توجه به مساله یافتن و وجود زمین لغزه های قدیمی و یا احتمالی آینده ، ایجاد سد در محلهای انتخابی وقوع آنها در آینده، موجب خسارتهای مالی و جانی می شود. به نحوی که در صورت وجود برخوردی حت یواقع بینانه با این مساله، پس از اثبات وجود زمین لغزه در محل انتخاب شده، مطالعات باید مجددا تکرار گردد، و یا اینکه در صورت عدم توجه به طور کلی به این موضوع (که اکثرا اینگونه است) سد در محلی خطرناک ایجاد خواهد شد، که علاوه بر هزینه های سنگین بعدی برای نگهداری سد، در صورت ایجاد حرکت جدید در دامنه لغزنده، خطرهای جانی نیز منطقه پایین دست سد را تهدید خواهد نمود. نظری انچه که در مورد سد معروف و ایونت ایتالیا در دهه 1960 روی داد و موحب کشته شدن چند هزار انسان گردید. در این مقاله یکی از موارد انتخاب نادرست محل ساختگاه سد بر روی پنجه یک زمین لغزه فعال که حرکتی آرام از نوع خزش (Creep) دارد معرفی می شود.