حمید پدرام - دفتر فنی، شرکت متروی تهران

زمین لغزه ها در ایران همیشه مشکل افرین بوده بوده و سالیانه خسارات سنگین به تاسیسات، سازه ها( خصوصا سازه های خطی) و اهالی شهرها و روستاها وارد می سازند. در پاره ای از موارد حرکت توده خاک و سنگ باعث تلفات و خسارات جانی نیز می شود. آمار دقیقی از میزان خسارات جانی و مالی تهیه نشده است اما بازدید از بعضی ویرانیهای بوجود آمده همچنین آمار ارائه شده از طریق خبرنامه ها و روزنامه ها نشان می دهدکه حداقل سالیانه چند میلیارد تومان خسارات وارد و به اقتصاد مملکت نیز صدمه زده است . آیا می توان از اینهمه خسارات جلوگیری نمود و یا آنها را کاهش داده و به حداقل رسانید؟ سازه های خطی بعلت طولانی بودن و عبور از مناطق مختلف توپوگرافی و لیتولوژیک بیشترین مشکلات و درگیری با لغزشها را دارند. سازه های متمرکز عموما بعلت قرار گرفتن بر روی نواحی مسطح کمتر درگیر لغزش می شوند. اما باز این خطر وجود دارد. از طرف دیگر مطالعات وبررسیهایی که بر روی مسیرهای طولانی سازه های خطی انجام می شود بمراتب کمتر از انجام آزمایشات وبررسیها بر روی خاستگاه سازه های متمرکز است و این بیشتر بدلایل اقتصادی وسختی کار است. پس در برخورد با مسائل زمین لغزه در مسیر سازه های خطی چه باید کرد؟ بنظر نویسنده شناسایی زمینه های مستعد لغزش با روشهای بررسیهای صحرایی ساده و ارزان قیمت تاحد زیادی امکان پذیر است و چون این روشها بطور تجربی کارایی خود را با ثبات رسانیده اند پس می توان آنها را تعمیم داد. انجام بررسیهای صحرایی وصرف هزینه های ناچیز در مقابل خسارات سنگین ناشی از لغزشها موضوعی است که در سطح سازمانهای دولتی (کارفرماها) باید تصمیم گیری شود. تا زمانیکه تصمیمی بمنظور مطالعه سیستماتیک لغزشها و زمینه های مستعد لغزش اتخاذ نشود این مشکل همچنان یک مشکل باقی خواهد ماند و همه ساله باید شاهد خسارات سنگین باشیم.