علی اشرف عیوضی - کارشناسی ارشد حشره شناسی پزشکی ، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلا

سوانح و بلایای طبیعی هر ساله صدها تن از مردم جهان را مصدوم نموده و عده ای را نیز به کام مرگ می فرستد که کشورما نیز سهم خود را دارد. از این رو آمادگی برای پیشگیری از تلفات و خسارات و یا حداقل کاهش تلفات و خحسارات مربوطه ، ضرورتی اجتناب ناپذیر می نماید که در بحث مدیریت امداد و نجات به آن پرداخته میشود. سوانح و بلایا با توجه به نوع و شدت آنها، درجات مختلفی از خسارات و تلفات را باعث می شوند و در اغلب موارد به دلیل از بین رفتن امکانات زیر زمایی همچون شبکه های آب و برق، ارتباطات و اماکن مسکونی، و از طرفی زمان بر بودن ترمیم مناسب آنها از اردوگاه ها ی اسکان موقت، به عنوان مامن افراد آسیب دیده استفاده می شود. بدیهی است به رغم خواست و تلاش سازمان های امدادی، اردوگاه های اسکان موقت محدودیتهای خاص خود را دارند که خود به کاهش سطح بهداشت و کیفیت زندگی می انجامد و همین امر زمینه را برای رشد و تکثیر بندپایان و ناقلین فراهم می سازد. یکی از مهمترین کارهای کمیته ناقلین آن است که احتمال بیماریهای مربوطه ناقلین و جوندگان را ارزیابی کندو اطلاعات کافی در این زمینه جمع آوری نماید. کار عمده دیگر کمیته کنترل ناقلین و جوندگان، تعیین محل اردوگاه موقت است به طوری که محل مربوطه چنان انتخاب شود که امکان تماس انسان باموجودات مزبور به حداقل برسد و یا آنکه بر روی کلنی جوندگان و یا نزدیکی زیستگاه دیگر ناقلین بنا نشود و در صورت تعیین محل اردوگاه راهنمایی های لازم را در جهت کنترل ارائه نماید. یکی از نگرانیهای عمده پس از بلایا ، وجود بیماریهای همچون تیفوس اپیدمیک، طاعون و مالاریا می باشد که اگر این بیماریها در منطقه بحران زده یا مجاور آن اندمیک باشند، وضع حادتر می گردد. گاهی نیز اردوگاه های ایجاد شده غیر بهداشتی، پر ازدحام و گرم بوده و امکانات مناسب جهت نگهداری غذا وجود ندارد که این امر شرایط مناسبی را برای پرورش ناقلین مختلف همچون مگس، سوسری، ساس تختخواب، شپش ، کک، هیره ، پشه و جوندگان فراهم می سازد. رعایت بهداشت یکی از اصول اساسی مبارزه با ناقلین است . تلنبار کردن زباله ها و عدم دفن بهداشتی لاشه حیوانات، عدم زهکشی و سمپاشی ماندابها و … شرایط مناسبی را برای ازدیاد موشها و دیگر ناقلین فراهم می سازد. نهایتا ناقلین بدون آموزش بهداشت و مشارکت جامعه محکوم به فناست.