حسین شیخ زاده - دانشگاه تربیت مدرس، بخش مهندسی شیمی - امور HSE شرکت ملی نفت ایران

سرزمین عزیز ما در منطقه ژئوپولتیک فوق العاده حساسی قرار گرفته است. و تقریبا همه سالها بحران های بالقوه ناشی از زلزله، بارانهای سیل آسا، آتش سوزی جنگلها، سوانح هوایی، جاده ای ، ریلی و رها شدن مواد آلاینده به دریا و خشکی، حملات نظامی و غیره، مناطق مختلف مسکونی و صنعتی کشور را تهدید می کند. علی ایحال از آنجایی که فرایند اقدامات پیشگیرانه (Proactive) بنا به دلایل بموقع و کم هزینه بودن مقدم بر اقدامات انفعالی (Reactive) هست، و لذا می بایستی با استفاده از ظرفیتهای موجود و بسیج امکانات علمی ،فنی، و منابع قابل دسترس در همان ابتدا با ایجاد سیستم شناسایی، ارزیابی و کنترل مخاطرات در جهت حذف یا کاهش حوادث و اثرات سوءآنها تلاش کرد. با توجه بر اینکه خیلی از بافتهای مسکونی و تاسیسات صنعتی و زیر بنایی کشور با عنایت به قدمت آنها ، فرسوده و بالقوه موجب ایجاد حادثه و بحران هستند از طرفی در ساخت و توسعه واحدها و طرح های آتی می بایستی با رعایت استانداردهای قابل قبول درجهت بهینه کردن محیطی امن و عاری از خطر داشته باشیم، بنابراین با مد نظر قرار دادن جمیع جهات در اداره یک حادثه و بحران نیازمند نگرشی سیستماتیک و مدیریتی به موضوع بحران بوده تا بتوان ابعاد و اثرات هر حادثه ای قبل، حین و بعد از وقوع و نحوه واکنش و عملیات امداد و نجات و کنترل آن را پیش بینی کرد. در اینجا یک نظام مدیریت با مجموعه ای از الزامات یک سیستم مدیریتی برای کنترل بحران در یک سازمان بزرگ ملی طراحی گردیده است. اهداف و خط مشی این نظام با محوریت «انسان» تبیین گردیده است، همچنین آسیب به تاسیسات و تخریب محیط زیست نیز به علت تهدید غیر مستقیم سلامت افراد، مورد توجه قرا رگرفته است. همه افراد از بالا تا پایین (Top-Down) بوی‍ژه مدیریت عالی سازمان در برابر تمام عناصر نظام مسوول بوده و با انجام فعالیتهای مورد نیاز در جهت تامین بعنوان یکی از حساس ترین بخش از عملکرد مدیریتی تلاش خواهد کرد. بدون شک این توفیق در جهت فرهنگ سازی مناسب برای بهبود نظام از طریق ایجاد انگیزه، باور، تعهد، و مشارکت کلیه افراد دو چندان خواهد شد.

بحران ، امداد و نجات، نظام مدیریت، واکنش اضطراری ، زلزله ، رویه های هماهنگی ، موقعیت های اضطراری