شهرام فیضی - پزشک اورژانس - بیمارستان بعثت نیروی هوائی ارتش

تجربه گرانقدر هشت سال دفاع مقدس نشان دادکه یکی از مهم ترین عوامل برای نجات جان مبارزان مجروح در صحنه های نبرد، تخلیه هوایی آنان میباشد. مجروحینی که از طریق عملیات هوایی اعزام می گردند باید شرایط زیر را دارا باشند: هماتوکریت بدون تغییر حدود 35% ثبات علایم حیاتی تامین آب و الکترولیت ها در طول مدت پرواز وسایل پرنده (اغلب هواپیماها) نیز باید از حداقل شرایطی برخوردار باشند: امکان برقراری اکسیژن برای هر نفر یک نفر جراح در هواپیما یک پرستار به ازای هر 2 الی3 مجروح با توجه به این که رطوبت داخل هواپیما کم و در حدود 10% می باشد، بایدبرای برراری رطوبت و جلوگیری از خشکی مجاری تنفسی نیز اقدام لازم در راستای تامین وسایل رطوبت زا به عمل آید. جزئیات حمل مجروحین دارای لوله های حیاتی همچون لوله تراشه و لوله معده بیشتر از حوصله این خلاصه است اما به عنوان نمونه از توصیه به حداکثر عدم انتقال بیماران دارای Chest tube و توصیه به تداوم بقای لوله معده بخاطر تغییر فشار داخل احشای گوارشی در ارتفاعات می توان نام برد. بجز جزئیات مذکور چند نکته ای هم درباره زمان لازم برای تخلیه مجروحین ذکر می گردد. این زمان برای جنگ های مختلف متفاوت بوده است مثلا برای جنگ کره حدود 210 دقیقه وبرای جنگ ایران و عراق حدود 20 الی 45 دقیقه بوده است. اما در پایان بهتر است از میزان مرگ و میر مجروحین جنگی نیز ذکری به عمل آید: این آمار بسیار متفاوت و از 8% در جنگ جهانی اول تا 1/28% در خلال جنگ ویتنام ثبت شده است. همچنان که ملاحظه می گرد با توسعه روش های تحقیق و نیز ابداع متدهای درمانی بهتر برای اقدامات اورژانس این آمار کاهش بسیاری در طول زمان داشته است.