رحیم مطلبی فرد - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
علیرضا یزدان پناه - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

ایستگاه تجرک همدان مهمترین وبزرگ ترین ایستگاه تولید سیب زمینی بذری در کشور میباشد. طبق یک مطالعه قبلی بیش از 35 درصد اراضی دارای فسفر بالای 20 و 15 درصد حاوی فسفر 20-15 میلی گرم در کیلوگرم می باشند و متوسط غلظت روی در اراضی این ایستگاه حدود 0/5 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. مطالعات مختلف نشان داده است که اثرات متقابل روی و فسفر بر یکدیگر بیشتر یک پدیده فیزیولوژیکی می باشد و جذب بالای فسفر باعث کاهش جذب روی می شود. علت کمبود روی را در این حالت بیشتر به حاطر تجمع بیش از حد فسفر که از نقل و انتقال روی جلوگیری می کند می دانند به طوری که مطالعات نشان داده است با مصرف یک صد کیلوگرم فسفر اضافی 40 درصد روی جذب شده از نقل و انتقال بازمانده و 20 درصد دیگر آن در نوک ساقه ها تجمع می یابد. Grawal , Terha (1983) اثرات متقابل فسفر و روی را در شرایط گلدانی بر روی سیب زمینی مورد ارزیابی قرار دادند و نتایج نشان داد که غلظت بالای فسفر باعث کا هش جذب روی و کاهش انتقال آن با تجمع در ریشه، ساقه و گره ها می شود. Rajagopal , Devarajan (1978) با مطالعه بر روی ذرت مشاهده نمودند که با افزایش مصرف فسفر و روی غلظت این عناصر در برگ ذرات بالا می رود ولی غلظت عناصر متقابل در این حالت با افزایش مصرف دیگری کم می شود. نتایج تحقیق Woustaui و همکاران (1991) بر روی گندم نشان داد که اثرات متقابل روی و فسفر در داخل گیاه اتفاق می افتد و محتوی روی ریشه و ساقه و جذب آن با مصرف فسفر کم می شود نتایج نشان داد که عمده اثرات متقابل فسفر و روی در انتقال روی به برگ صورت می گیرد.