احمدرضا محمدزاده - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس

فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاه می باشد . این عنصر در انتقال انرژی سلولی، تنفس و فتوسنتز شرکت دارد. علاوه بر این فسفر یکی از اجزای ساختمانی اسیدهای هسته ای ژنها و کروموزوم ها و بسیاری از کوآنزیمها، فسفوپروتئین ها و فسفولیپیدها می باشد (1980, Ozanne) . نتایج حاصل از بررسی های محققین نشان داده است که در گیاهان مختلف تامین فسفر مورد نیاز گیاه نقش بسیار مهمی را در تولید عملکرد بهینه ایفا می کند. کمبود فسفر در سرعت پیدایش و اندازه برگها رابه ویژه در بخش تحتانی گیاهان کم می کند. بر اثر رشد کمتر برگ مقدار تشعشع دریافتی ازخورشید کاهش و در نتیجه تغذیه کربنه تنزل می یابد که پیامد آن کاهش توسعه ریشه است که می تواند تاثیر مضاعفی بر توانایی جذب فسفر به وسیله گیاه داشته باشد (Pellerin و همکاران ، 2000). پویایی فسفر در خاک اندک میباشد. بنابراین کود فسفره می بایست در حجمی از خاک قرار داده شود تا ریشه های گیاهان بتوانند در ابتدای فصل رشد به آسانی به آن دسترسی داشته باشند. مصرف نواری روش معمول در استفاده از کودهای فسفره است. مصرف نواری کود فسفره همراه با بذر در ردیف کاشت یا نزدیک به آن باعث می شود تا ریشه گیاهان فسفر را با کارایی بیشتری نسبت بهروش پخش گسترده جذب نمایند. بسیاری از گیاهان زمانی که با منبع غنی از فسفر مانند یک نوار کود قرار گیرند قادرند تا ریشه های خود را تکثیر نمایند و یا زمانیکه تحت تنش فسفر قرار داشته باشند جذب فسفر را به ازای هر واحد سطح ریشه افزایش دهند (1974, Jungk , Barber) . پخش نواری کود فسفره، سطح تماس آن را با خاک کم می کند. اما پخش نواری کم حجم خاک در دسترس را در منطقه فعالیت ریشه کاهی می دهد.