مهدی مهدوی - کارشناس ارشد
سعید رضائیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

توهم افزایش عملکرد ناشی از مصرف هرچه بیشتر آب و کود در بعضی مناطق سبب استفاده بی رویه ازمنابع آب و کود باعث بهم خوردن تعادل عناصر غذایی باعث بروز مسائل زیست محیطی شده است. در روش تلفیق آب و کود یعنی کود آبیاری (Fertigation) به خاطر استفاده بهینه از کود، آلودگی محیط زیست کاهش پیدا کرده و مصرف کود به همراه تقسیط آن در مراحل حساس و مورد نیاز به سهولت انجام می پذیرد. همچنین به دلیل کنترل غلظت عناصر غذایی، از هدر رفتن کود در خاک جلوگیری شده و باعث افزایش راندمان مصرف کود خواهد شد. موفقیت این روش مستلزم داشتن آگاهی در ارتباط با مقادیر بهینه آب و کود برای هر محصول است که در این بررسی مورد نظر میباشد. تحقیقاتی زیادی در مورد مقایسه روش های آبیاری قطره ای و سطحی از لحاظ میزان آب مصرفی و عملکرد بر روی درختان و محصولات دیگر ازجمله صیفی جات در نقاط مختلف کشور و جهان انجام شدهو نتایج به دست آمده مبین این نکته است که راندمان مصرف آب درروش آبیاری قطره ای نسبت به آبیاری سطحی بیشتر بوده ضمن اینکه درمصرف کود نیز صرفه جویی میشود (1، 2و3). در کشورهایی مانند مصر، عربستان سعودی، قبرس و امریکا تحقیقاتی نیز در زمینه کود آبیاری (Fertigation) بر روی گیاهان مختلف زراعی انجام گردیده که بررسی نتایج به دست آمده از این تحقیقات نشان می دهد که در روش کود آبیاری علاوه بر کاهش مصرف کود، کمیت و کیفیت عملکرد محصولات و همچنین راندمان مصرف آب افزایش می یابد (4، 6و7). بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف توصیه کودی مناسب برای تولید 40-50 تن محصول کود گوجه فرنگی را به صورت 100-150 کیلوگرم ازت، 150-200 کیلوگرم P2O5، 200-250 کیلوگرم K2O ،پیشنهاد کرده اند (6و7) ملکوتی و طهرانی (1377) نیز مقدار تقریبی عناصر غذایی برداشت شده توسط گوجه فرنگی را برای تولید 35 تن در هکتار به صورت 200، 55، 370، 50 و 35 کیلوگرم در هکتار به ترتیب برای عناصر Mg, S,K,P,N گزارش نموده و توصیه کودی گوجه فرنگی را برای عناصر K,P,N بر اساس آزمون خاک به میزان 100-150 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل، 300-400 کیلوگرم سولفات پتاسیم و 350 تا 400 کیلوگرم اوره پیشنهاد کرده است (5). به طور کلی نیاز کودی گیاه گوجه فرنگی برای عناصر پتاسیم، آهن و کلسیم زیاد و برای ازت ، منیزیم، فسفر، گوگرد، بر، مس، منگنز، و روی متوسط است. این گیاه در اوایل دوره رشد به فسفر زیاد نیاز دارد، عناصر مهم و بحرانی برای تولید این محصول کلسیم، پتاسیم و فسفر می باشند (8).