محمودرضا رمضان پور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب
عبدالرضا فروتن - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
محمدنبی غیبی - عضو هیئت علمی تحقیقات خاک و آب

بیماری پاخوره در اثر قارچ Gaeumannomycesgraminis var tritici walker بوجود آمده و یکی از بیماری های مهم گندم در اغلب مناطق گندم خیز جهان است (3). در ایران نیز این بیماری ابتدا در سال 1364 در دشت نازساری و در سال های بعد دیگر در مناطق استان مازندران و استان گرگان گزارش گردید (1). یکی از اثرات مثبت کاهش pH در خاک های قلیائی، افزایش قابلیت استفاده عناصر کم مصرف به وسیله گیاه است که سبب حساسیت گیاه نسبت به بیماری می شود. در این خصوص اگر کودهای ازته آمونیاکی مانند سولفات آمونیوم به همراه عناصر میکرو مثل روی و منگنز و مس مصرف شوند تاثیر بسیار خوبی در کنترل بیماری پاخوره خواهند داشت (5). گراهام و روویرا (4) مقدارمنگنز در بذور سنبله های گندم را از شاخص های مرتبط با مقاومت به پاخوره دانسته و اظهار داشتند که احتمالا منگنز با افزایش بیوسنتز ترکیبات فنولی و لیگنین مرتبط با دفاع و کاهش آنزیم آمنیوپپتیداز و افزایش فتوسنتز موجب مقاومت گیاه می شود.