ابراهیم جواهری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

شوری خاک و آب های کم کیفیت ازجمله مسائل جدی در تولید محصولات کشاورزی میباشد. ایران (بالاخص استان خوزستان) از جمله کشورهایی است که با کمبود آب آبیاری و مشکل خاک روبرو است. سه محدودیت اصلی بالقوه که شرط اصلی برای رشد گیاهان در زیستگاه های شور می باشد شامل، استرس آبی که از آب با پتانسیل منفی (پتانسیل منفی بالا) اطراف ریشه ناشی می شود. مسمومیت اختصاصی یون که اغلب با جذب زیاد کلرید، سدیم دیگر یون ها در ارتباط است. نامتعادل بودن غذا یا استرس بدون تعادل ناشی از یون میباشند. برای موفقیت در بهره برداری از اراضی شور علاوه بر رعایت موارد و مبانی مدیریتی، تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان ضرورت دارد. بدین معنی که با عرضه منظم عناصر غذایی به مقدار و نسبت بهینه شرایط خاک بایستی به گونه ای تغییر داده شود که رشد گیاه بهبود یافته و محصول مناسبی به دست آید (1). آبرول (3) مصرف کود در اراضی شور را به این دلیل مفید می داند که اولاً عرصه عناصر غذایی به میزان کافی وجود ندارد، ثانیاً عرضه کافی این عناصر بهدلیل اثرات آنتاگونیسمی یون های مضر به میزان کافی قابل جذب نیست (3). شوری زیاد از رشد و فعالیت جمعیت میکروبی خاک ها جلوگیری کرده وبدین ترتیب به طور غیر مستقیم بر تبدیل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و قابلیت جذب آن تاثیر می گذارد. شواهد حکایت از تعداد جمعیت میکروارگانیسم ها بالغ بر 100 میلیون در هر گرم خاک غیر شور دارد، در حالی که این رقم به 1500 تا 70000 میکروارگانیسم درهر گرم خاک شور کاهش می یابد (1). گاردسیاورهرناندز (1996) از آزمایشات خود نتیجه گرفتند که غلظت نیترات (NO3) و آمونیوم (NH4) تحت تاثیر شوری قرار می گیرد، به طوری که با افزایش هدایت الکتریکی خاک تا سطح 8 دسی زیمنس بر متر در حضور املاح کلرور سدیم غلظت نیترات خاک 70% کاهش یافته و در شرایطی که املاح محلول خاک را سولفات سدیم تشکیل می داد، غلظت نیترات 50% کاهش یافت (4).