مهرزاد مستشاری - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیهی قزوین،دانشجوی دکتری
غلامرضا ثواقبی - استادیار دانشگاه تهران

برای موفقیت در بهره برداری از اراضی شور، علاوه بر رعایت موارد فوق و مبانی مدیریتی وتامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان، ضرورت دارد که با عرضه منظم عناصر غذایی در مقدار و نسبت بهینه، شرایط خاک به گونه ای تغییر داده شودکه رشد گیاه بهبود یافته و محصول مناسبی بدست آید. اغلب خاکهای شور حاصلخیزی کمی دارند و اثرهای زیانبار زیادی املاح محلول را می توان با فراهم نمودن مواد غذایی ضروری و کمک به گیاه برای تحمل تنش های محیطی تا حدودی تعدیل نمود (2). بررسی های انجام شده در اراضی شور نشان داده است که در این گونه اراض غلظت زیاد املاح محلول در خاک سبب کاهش جذب آب توسط گیاه و یا خشکی فیزیولوژیکی میگردد. در نتیجه رشد ریشه گیاه و متعاقب آن سطوح جذب مواد غذایی کمتر شده و مواد غذایی بیشتری بایستی در اختیار گیاه قرار گیرد تا رشد متعادل را داشته باشد. از طرف دیگر با مصرف زیاد کودهای شیمیائی خاص به شوری خاک افزوده شده و تولید ماده خشک کاهش می یابد (4). جون ریان (1992) نشان داد که با مصرف فسفر در گندم دیم به تراکم ریشه ها افزوده میگردد و پتانسیل اسمزی در ریشه گندم نیز اضافه میشود . و به علت زودرس شدن از تنش رطوبتی در مرحله گل فرار نموده و در نتیجه عملکرد گندم دیم به طور معنیداری افزایش نشان می دهد (3). شوی زیاد مانع از رشد و فعالیت جانداران ریز خاک شده و جمعیت آنها را به شدت کاهش می دهد. از طرف دیگر مرحله نیترات سازی در خاکهای شور به شدت کاهش یافته و یا درمراحل ابتدائی تبدیل نیترات متوقف می شود. کم شدن متابولیسم ازت در خاکهای شور ممکن است به علت اختلال در تعادل نسبت K/Na در انساج گیاهی باشد، با افزایش پتاسیم به محیط ریشه گیاه جذب ازت و تبدیل آن به پروتئین بیشتر می شود (1).