محمدرضا چاکرالحسینی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد

مصرف روغن در ایران درطی سال های اخیر به دلیل افزایش رشد جمعیت و افزایش مصرف سرانه افزایش یافته در حالی که تولید آن همپای مصرف رشد نکرده است. تا آنجا که درحال حاضر کمتر از 10 درصد روغن در داخل کشور تولید می گردد. مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی یکی از عوامل موثر در کاهش کمیت و کیفیت دانه های روغنی است. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت ومحدودیت سطح اراضی قابل کشت به منظور نیل به کشاورزی پایدار و افزایش تولید، مصرف بهینه بسیار ضروری می باشد. گلرنگ یکی از گیاهانی است که کشت و تولید آن در کشور ما سابقه چندانی نداشته و در زمینه توصیه کودی این محصول در شرایط دیم تحقیقاتی چندانی صورت نگرفه است. بر این اساس دستیابی به مناسبترین میزان مورد نیاز کود ازته و فسفره با توجه به عکس العمل مطلوب این گیاهان به منظور حصول عملکرد بهینه ضروری بوده و از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. کمال واکنش گلرنگ به ازت را به طر کلی نسبت به فسفر و پتاسیم بیشتر دانسته و متوجه شد که ازت نه تنها بر عملکرد دانه تاثیر گذاشته، بلکه ترکیب دانه را نیز تحت تاثیر قرار داده است (3). بارا (1995) در یک آزمایش مزرعه ای با سطوح مختلف ازت (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) دریافت که کاربرد سطوح مختلف ازت سبب افزایش عملکرد دانه گلرنگ شده است و بیشترین عملکرد دانه را سطح 60 کیلوگرم در هکتار ایجاد کرده است. همچنین کاربرد ازت به طور مشخصی سبب افزایش قابل توجه LER و بهبود میزان روغن دانه گلرنگ شده است (2) بارزکزاک (1995) نتیجه گرفت که کاربرد ازت در دوره رشد کلزای بهاره عملکرد دانه و همچنین میزان پروتئین دانه را به طور چشمگیری افزایش و میزان چربی را کاهش داده است (1). بر این اساس عمده ترین اهداف این تحقیق اولاً تعیین اثرات اصلی و متقابل ازت وفسفر بر عملکرد دانه و روغن (عملکرد دانه درصد روغن) و ثانیاً انتخاب مناسبترین تیمار کودی جهت این رقم در شرایط دیم نیمه گرمسیری می باشند.