امیرحسین کوچه باغی - محقق بخش تحقیقات خاک و آب قم
محمدهادی میرزاپور - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب قم
رضا وکیل - محقق بخش تحقیقات خاک و آب
جهانفر دانشیان - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

تاریخ کاشت یکی از مهمترین عواملی است که عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گیاه آفتابگردان را تحت تاثیر قرار می دهد (2). بررسی های انجام شده نشان داده است که در مناطق خشک بیشترین عملکرد دانه از تاریخ های کاشت زود بدست می آید و تاریخ های کاشت نیمه اردیبهشت برای دستیابی به بیشترین وزن دانه، تعداد دانه درطبق و عملکرد روغ مناسب است (4). برخی محققان (1) گزارش کرده آن که تاریخ کاشت فروردین، عملکرد بیشتری را نسبت به اردیبهشت تولید کرد. همچنین ارقام هیبرید از عملکرد دانه ، عملکرد روغن، قطر طبق و وزن هزار دانه بیشتری نسبت به رقم آزاد گرده افشان Vinim (8931) برخوردار بودند. در بررسی وجود اثر متقابل بین محیط و رقم در آزمایش تاریخ کاشت نیز گزارش شده که اثر متقابل ژنوتیپ * محیط برای کلیه صفات ارزیابی شده معنی دار بوده است (3). تعییر در عملکرد نسبی هیبریدها در محیط های مختلف با تغییر اجزای عملکرد همراه بود و اختلاف در تعداد دانه باکاهش تعداد دانه در بخش مرکزی طبق همراه بود. تغییر در مدت و سرعت پر شدن دانه با تغییر در میزا نفوذ نور درون جامعه گیاهی و کارایی استفاده از نور به ویژه در دوره گلدهی تا رسیدن فیزیولوژیکی همراه بود که در نهایت تغییر در وزن دانه، مقدار روغم دانه و شاخص برداشت را خموجب گردید. از آنجا که تاکنون در مورد تاریخ کاشت و اثر آن بر عملکرد ارقام مختلف افتابگردان در شرایط شور منطقه قم، تحقیقی انجام نشده، لذا این آزمایش به همین منظور اجرا گردید.